"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Na de Bataclan

Dinsdag, 10 november, 2020

Geschreven door: Azdyne Amimour
Artikel door: Evert van der Veen

Tegenstellingen overbrugd

[Recensie] De ondertitel geeft het bijzondere karakter van dit boek al weer: “De zoon van de ene vader pleegde de aanslag, de dochter van de ander kwam om het leven”. Dat daagt de lezer uit, maakt nieuwsgierig – al is dat woord in dit verband wat ongepast – en roept verwachtingen op.

Dit boek Na de Bataclan is ontstaan door het gesprek van twee vaders die ieder aan de ándere kant van het drama in de Bataclan staan. Amimour is van Frans-Algerijnse origine en werkte in de detailhandel, sport- en filmwereld. Salines is arts en gezondheidsinspecteur. Beide vaders hebben elkaar leren kennen door het drama in de discotheek in Parijs waar 13 november 2015 een aanslag werd gepleegd die aan 131 jonge mensen het leven kostte en honderden gewonden veroorzaakte.

Wat een moed hebben deze vaders die elk hun eigen leed met zich meedragen om met de ander in gesprek te staan! Zij overbruggen tegenstellingen in cultureel en religieus opzicht.

Lola, de dochter van Salines was 28 jaar evenals Amimours zoon, Samy, één van de drie aanslagplegers die ter plekke werd doodgeschoten door een politieagent.

Boekenkrant

Salines kan de daders zien als “slachtoffers van hun eigen waanzin” en dat getuigt van een visie die uitstijgt boven de primaire maar zeer begrijpelijke gevoelens van haat en wrok.

Amimour ziet dit boek Na de Bataclan als een vorm van therapie en is evenals Salines op zoek naar de dialoog omdat hij dit geweld afkeurt. Beide vaders zijn niet alleen in gesprek maar ervaren ook een diepere relatie waarin zij naar elkaar zijn toegegroeid.

In hun integere gesprekken vertellen zij het verhaal van die avond op de 13e november in 2015 die hun leven voorgoed veranderde maar ook verhoudingen in Frankrijk en andere landen beïnvloedde. Salines vertelt hoe hij wanhopig op zoek gaat naar Lola en haar afgedekt door een laken terugvindt. Amimour vertelt dat de politie bij hem binnenvalt en hoe hij voor verhoor wordt meegenomen. Sindsdien is alles veranderd zoals hij zegt: “Ons leven was niet meer van ons”.

Beide vaders halen op liefdevolle wijze herinneringen op aan hun kinderen. Amimour ziet al eerder dat zijn zoon van hem afgroeit en ideologisch radicaliseert. Wanneer Samy naar Syrië gaat, ziet hij dat als een breuklijn: “ik verloor mijn zoon toen voor de eerste keer”, pag 46. Hij reist naar Syrië om hem te zoeken en komt tot de ontdekking dat hij het innerlijk contact met zijn zoon kwijt is: “in Syrië ben ik mijn zoon voor de tweede keer kwijtgeraakt”, pag 57.

Ook Salines vertelt over zijn dochter Lola, een sociaal bewogen mens.

Beide vaders gaan de moeilijke vragen niet uit de weg en ook God, religie en politiek komen ter sprake. Soms wordt het even spannend maar nergens klinken harde verwijten of vliegt het gesprek uit de bocht. Beide vaders kunnen heel goed met hun emoties omgaan en zijn uit op het begrijpen van de ander.

Nog indrukwekkender dan de gesprekken zijn de brieven waarmee het boek Na de Bataclan besluit. Amimour schrijft een brief aan Lola en vraagt haar nadrukkelijk om vergeving. Salines schrijft een veel uitvoeriger brief aan Samy waarin hij zichtbaar worstelt om de juiste toon te vinden. Hij heeft – zeer begrijpelijk – grote moeite met het waarom van deze aanslag en vraagt aan Samy: “waarom heb jij de verkeerde keuze gemaakt?”

Een bijzonder boek van twee mensen die we zonder die aanslag in 2015 nooit hadden leren kennen en eigenlijk ook niet hadden moéten kennen. Het leed heeft hen voorgoed met elkaar verbonden en aan ons bekend gemaakt. Meer nog: zij zoeken zelf nadrukkelijk die verbinding en willen ook naar de samenleving een gebaar van verzoening maken omdat dood en terreur geen oplossing zijn voor ideologische geschillen.

De foto op de omslag laat je niet meer los en is op zichzelf al een diep menselijk getuigenis.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles