"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het leugenachtige leven van volwassenen

Vrijdag, 30 oktober, 2020

Geschreven door: Elena Ferrante
Artikel door: Nico Voskamp

Naturel relaas over verlies van onschuld

[Recensie] Het werk van Elena Ferrante behoeft geen krans – al haar boeken zijn bestsellers en geliefd. Alleen is er niemand ooit achter haar (of zijn) identiteit gekomen, tot op de dag van vandaag. Is dat erg? Nou nee. De boeken spreken voor zich en hebben op eigen kracht een fors lezerspubliek bereikt. En nu ligt deze nieuwgeborene op de tafels in de boekhandel, wachtend op de begerige ogen van de lezers.

‘To the point’ dan maar: die lezers kunnen met een gerust hart dit boek van de stapel grissen. Het leest als een trein, het verhaal omvat alles: emotie, haat, liefde, jaloezie, woede, ontluistering, schaamte, berouw, zonde, onschuld, verraad en catharsis. Een voorbeeldje maar meteen. De springerige gedachten van de dertienjarige hoofdpersoon Giovanna:

“Ondertussen leerde ik om steeds beter voor mijn ouders te verbergen wat ik meemaakte. Of liever, ik perfectioneerde mijn manier van liegen door de waarheid te zeggen. Natuurlijk deed ik dat niet met een licht hart, het deed me verdriet. Wanneer ik thuis was en hen door de kamers hoorde lopen met de gebruikelijke tred waar ik zo van hield, wanneer we samen ontbeten, lunchten, dineerden, had mijn liefde voor hen de overhand, ik stond altijd op het punt om te schreeuwen: papa, mama, jullie hebben gelijk, Vittoria verafschuwt jullie, ze is wraakzuchtig, ze wil me bij jullie weghalen om jullie pijn te doen, houd me tegen, verbied me om met haar af te spreken. Maar zodra ze met hun hypercorrecte zinnen begonnen, met die ingehouden toon van hen, alsof achter echt elk woord andere waarachtigere woorden verborgen zaten waarvan ze mij afsloten, belde ik stiekem Vittoria om iets af te spreken.”

Giovanna is de dochter van twee welgestelde ouders, die haar met liefde grootbrengen, goede manieren bijbrengen en blij zijn dat ze op school goed mee kan. Op een kwade dag hoort Gionanna haar ouders spreken over tante Vittoria: het volkomen tegenovergestelde van haar ouders. Vittoria is een volksvrouw die volop vloekt en tiert en zeer ongenuanceerde meningen ongevraagd te berde brengt, vooral als het gaat om Giovanna’s gedachte keurige ouders.

Boekenkrant

Misschien niet erg handig maar als dertienjarige is je relativeringsvermogen nog redelijk rudimentair, dus zoekt Giovanna tante Vittoria op. En zoals verwacht gaat de tante volledig los op Giovanna’s ouders. Alle verborgen gebreken van mama en papa somt ze op, en meer. Daarmee dit kind een geheel ander beeld van haar ouders toedienend. Twijfels slaan tentakels in haar brein: hoe heeft ze altijd naar haar ouders gekeken en hoe moet ze dat voortaan doen?

Ferrante leidt de gedachtegang van het hoofdpersoontje met strakke hand alle kanten op. Van onvoorwaardelijk loyaal aan haar ouders tot rigoureus afwijzend van die twee nepmensen. Ze zijn helemaal niet zo nobel als ze zichzelf voordoen. Giovanna krijgt verschillende waarheden te horen, het is aan haar om daar een samenhangend beeld uit te kiezen. Aldus zien we de vermindering van Giovanna’s onschuld bladzijde na bladzijde, steeds iets verder gebeuren. Gaat ze helemaal afglijden, of komt ze nog tot bezinning? Lees, geniet van de kleurrijke taal en verdwijn in een heftig puberbrein.

Ook verschenen op Nico’s recensies

Boeken van deze Auteur:

De geniale vriendin

Het leugenachtige leven van volwassenen