Waardige en onbehaaglijke gedichtenbundel
[Recensie] Rodaan Al Galidi (1971), van Irakese afkomst, kwam in 1998 in Nederland terecht. Voor zijn laatste roman Hoe ik talent voor het leven kreeg putte hij uit zijn eigen ervaringen als asielzoeker om een verhaal te brengen over mensen die onderworpen zijn aan wetten en regels. Hij schrijft proza en poëzie. Deze laatste gedichtenbundel is uit sinds september 2018 en vormt een “ode aan psychisch zieken en een troost voor losers”.
In deze dichtbundel laat Rodaan Al Galidi zien dat we allemáál psychisch ziek zijn, in een psychisch zieke wereld. Die psychische ziektes neemt Al Galidi aan als een normaliteit en draait zo de werkelijkheid om, tot een waarheid?
Mijn vader wist niet dat hij psychisch ziek was,
tot ik geboren werd
en hij in mij zijn ziektes zag.
Mijn vader ging ervandoor.
Hij kon niet zijn psychische ziektes in hem
en in mij dragen.
Aan de hand van deze rode draad onderzoekt hij de relaties tussen mensen en geeft hij een poëtische dimensie aan het dagelijkse leven. Sommige gedichten raken de gevoelige snaar, andere zijn dan weer humoristisch. De actualiteit is alomtegenwoordig en Al Galidi schrijft tevens over terrorisme en vrede. De dichter wil zelfs de Amerikaanse president ontvoeren in zijn poëzie:
Hoe graag zou ik eens een Amerikaanse president ontvoeren
en hem opsluiten in een kelder,
hem veroordelen in een onrechtvaardig proces.
Om in het slotvers van dit gedicht zijn onmacht als poëet te laten blijken, met een dreiging die een schaduw over het gedicht en de vrede werpt…
Waar Al Galidi in het begin van deze bundel de deur naar de liefde nog openzet, wordt de bundel snel harder en cynischer, staan er verslechterende relaties in de kijker, en komen er in het laatste deel vooral thema’s terug als eenzaamheid, de onbeantwoorde liefde, afscheid nemen, wat een gevoel van onbehagen en onbestemdheid bij de lezer doet oproepen. Je merkt ook de verscheurdheid van een auteur die een nood voelt om te schrijven. Het leven is volgens hem gemakkelijker als het geleefd is:
Pas als de droefheid gezongen wordt
is het geluk
voor wie het geleefd heeft.
Aforismen en personificaties bevolken zijn gedichten in die mate dat sommige heel ongrijpbaar worden en iets oriëntaals krijgen, maar spits en kundig ineengezet zijn ze dan weer wel. Ook al komt Galidi er soms cassant en spottend in over ten opzichte van het leven, laat deze bundel je ditmaal vooral achter met een beklemmend gevoel. Voer de whiskey of arak maar aan om dit door te slikken.
—
Eerder verschenen op Hebban
