Krachtig en passievol in meerdere lagen
[Recensie] Al-Ghorra werd geboren in 1974 in de Gazastrook, maar in 2009 moest zij vluchten voor Hamas. Ze kwam in Antwerpen terecht waar ze sindsdien woont en werkt. Fatima Al-Ghorra organiseert met VONK & Zonen poëziesalons die teruggrijpen naar een belangrijke traditie in de Arabische cultuur waar dichters elkaar ontmoeten en gedichten voorlezen. Zij nodigt op elk salon dichters van de lage landen en dichters met Arabische roots uit, en doet daarmee (in betere tijden) de culturele centra in Vlaanderen aan.
Haar bundel Neem dit lichaam (2019) is vertaald en mee samengesteld door Nisrine Mbarki, en er zijn ook enkele gedichten in opgenomen van haar vorige tweetalige bundel Gods bedrog (2014). De titel van deze bundel is al meerlagig: die kan zowel een seksuele als een Bijbelse connotatie hebben, zoals in de kerk wordt voorgedragen, als Jezus aan de tafel der apostelen met het laatste avondmaal het brood breekt, en hij er bij zegt “Neem en eet, dit is mijn lichaam”. Ze heeft haar bundel dan ook opgedragen aan “Mijn lichaam en geest / die mij over hun geheimen leerden.” Zo kan je zien dat er ook sprake is van een bijbelse drie-eenheid: “mijn lichaam, mijn geest en ikzelf die van beide kan leren.”
Haar gedichten zijn verdeeld in 2 delen/afdelingen. In het eerste deel komt de geest vooral in aanmerking. Haar eerste gedicht Mistig gaat over het hart: Een cel van verroest ijzer is mijn hart/het hele jaar door gekleed in zwart/mijn hart lijkt op een granaatappel/gewikkeld in stevig zijde/gesmeten in een cel met uitzicht op een berg […] .
Ook in haar gedicht Vader is er voornamelijk een geestelijke relatie te vinden met een vader die er niet meer is. De gedichten in dit eerste deel gaan over de angst en de vrees, maar ook over de strijd om te leven en recht te staan na vele tegenslagen. In het tweede deel wordt de schrijfster lichamelijker en gaat ze ook van start met het gedicht waar de titel in voorkomt, Een aanhoudende herfst:
“Neem dit lichaam
voorzichtig
bedek het
dekens zijn niet nodig
twee handen voldoen
zodat alles kan beginnen
je zult veel gaten en holtes vinden
maak je geen zorgen en laat je niet storen
kleine kooltjes vielen erop
niemand raapte ze op
misschien lijkt het wat koud en kil
maar dat zijn de gevolgen van een aanhoudende herfst.”
[…]
Haar hele gedichtenbundel is krachtig en passievol. Zowel persoonlijke en innerlijke beelden als oorlogs- en bijbelse taferelen passeren de revue.
Wat de verteller zei
“Trek je schaapskleren uit, laat de wolf huilen
de weg is gemaakt voor wolven
laat hem vrij, volg nauwlettend zijn stappen
struikel, sta op
laat je knieën en enkels bloeden
let niet op de doornen, de steeg is bereid om je bloed op te zuigen
schud het af als het te zwaar wordt
het stof van wie je liefhad
wie je vergat en om wie je huilde
want de tocht zal alleen voortgezet worden door het vuur van het geheugen
laat het uit je poriën, je oren, je ogen, je mond komen
en vooral uit dat wat je schitterende geheim omarmt.”
Al-Ghorra wordt minder politiek en is minder activistisch in haar gedichten dan bijvoorbeeld de in Zweden wonende Syrisch-Palestijnse dichter Ghayath Almadhoun maar getuigt wel over haar persoonlijke verhaal waardoor ze op een intiemere manier met de lezer in contact treedt en op die manier de nodige betrokkenheid creëert. Ook al zijn haar gedichten niet direct toegankelijk, maken ze wel direct indruk en nodigen ze uit om meer en meer en met de volle aandacht te lezen en ook haar andere gedichtenbundels te gaan opzoeken. Wat ongetwijfeld evenzeer de moeite zal zijn.
—
Eerder verschenen op Hebban
