"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Novembermeisjes

Zaterdag, 5 november, 2005

Geschreven door: Vincent Overeem
Artikel door: Pieter Wybenga

Korte verhalen met lange spanningsboog

Vier jonge, wat schuwe jongens treden op als hoofdpersonen in de evenzoveel verhalen in Novembermeisjes van Vincent Overeem (1974). Deze verhalen verschenen in de afgelopen twee jaar al in de literaire tijdschriften De Gids en Tirade. Stuk voor stuk verhalen ze over onvolwassen jongens die geconfronteerd worden met lastige situatie’s of thema’s die het opgroeien karakteriseren. Seksuele nieuwsgierigheid staat centraal in ‘Knapkruid’ en ‘Wasserette’. In ‘Badgasten’ vecht een jongen voor acceptatie van zijn oudere broer en neef. ‘Nieuwkomers’ laat een jongen zien met een enorm schuldgevoel waar hij maar moeilijk mee om kan gaan. De bundel Novembermeisjes kent nog twee verhalen, Overeems recentste werk, ‘Huismeester’, en het verhaal waar de bundel zijn titel aan ontleent. In beide verhalen worden ditmaal volwassen mannen ten tonele gevoerd die ook gekenmerkt worden door een zekere schuwheid. Beide heren gaan wel anders om met de problemen die dit met zich mee brengt. In ‘Huismeester’ laat de hoofdpersoon Albert Geskes voortdurend over zich heen lopen waardoor hij steeds verder meegezogen wordt in het sinistere leven van een misvormde huisgenoot. Een bibliothecaris die zich verder terug trekt in zijn schulp, krijgt last van grootheidswaanzin en raakt verzeild in een groepsverkrachtingsdrama. Dat is in het kort de inhoud van het laatste verhaal ‘Novembermeisjes’.

Bij korte verhalen gelden deels andere regels voor wat goed is en wat niet. Een roman heeft de ruimte om gedegen aan karakterontwikkelingen te werken, om met eindeloze precisie sfeer- en situatieschetsen te maken en een plot sterk uit te breiden. Twintig tot dertig pagina’s stellen grenzen aan deze mogelijkheden. Overeem maakt meestal echter goed gebruik van de weinige ruimte die het korte verhaal biedt. De karakters krijgen snel kleur, mede door de continuïteit op dit vlak in alle verhalen. Ook de situatie- en sfeerbeschrijving is goed uitgewerkt. Zowel de verhalen met alledaagse onderwerpen als die met merkwaardige gebeurtenissen, weet Overeem te voorzien van een voortdurend aanwezige spanning. Vanaf de eerste bladzijde krijgt de lezer de indruk dat er meer speelt dan ogenschijnlijk het geval is. Helaas resulteert dit niet bij elk verhaal in een zeer verassend plot met dito wendingen. Vooral ‘Knapkruid’ en ‘Nieuwkomers’ lijden hieraan. De lezer kan niet anders dan enigszins teleurgesteld de laatste pagina omslaan in deze twee gevallen.

Het zijn vooral de twee nieuwste producties, gedragen door een slimmer plot, waarbij Overeem laat zien een zeer bekwaam schrijver van korte verhalen te zijn. ‘Huismeester’ en ‘Novembermeisjes’ boeien van begin tot eind. In vlot, sober taalgebruik ontvouwen zich hier twee korte verhalen die alles uit dit genre weten te halen. Het feit dat juist Overeems laatste werken de bundel Novembermeisjes sterk maken is goed nieuws. Het is alsof het nieuwe element in die verhalen, de volwassen karakters, het volwassen worden van Overeems schrijven verbeeldt. Er wordt wel gezegd dat het korte verhaal voor jonge, beginnende auteurs de perfecte leerschool is. Gezien de progressie in Overeems schrijfkunsten lijkt hij een zeer bekwame leerling te zijn.


Eerder verschenen op Recensieweb

Boekenkrant

Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.