Menselijke worstelingen in de paradox van tijd
[Recensie] Er zijn verhalenbundels in allerlei soorten en maten. Er zijn dikke en dunne verhalenbundels. Er zijn bundels met een beperkt aantal verhalen en er zijn bundels met veel verhalen. Sommige van die verhalen kunnen heel kort zijn en slechts enkele pagina’s beslaan, andere nemen meer dan dertig pagina’s in beslag. Oldtimer is strikt genomen een novelle waaraan een paar korte verhalen toegevoegd zijn. Al doet dat ook weer niet echt recht aan de verhalen, die net als de novelle bijzonder de moeite waard zijn om te lezen.
Het titelverhaal ‘Oldtimer’ beslaat 177 pagina’s en neemt daarmee zo’n tweederde van de omvang van de bundel in beslag. Het verhaal gaat over een man die net uit de gevangenis is ontslagen en daar terecht is gekomen vanwege autodiefstallen. Na zijn vrijlating probeert hij zijn leven te beteren. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan en binnen de kortste keren wordt hij zwaar in de verleiding gebracht door een oude Chevrolet Bel Air uit 1956. Als hij ten slotte aan de verleiding toegeeft en de auto steelt, merkt hij dat de auto over bijzondere krachten beschikt. Zodra hij namelijk de deuren dichtdoet, bevindt hij zich in 1956. Als hij echter de auto uitstapt, keert hij weer terug in de tegenwoordige tijd. Al snel dient zich de vraag aan in hoeverre hij het verleden kan beïnvloeden en welke consequenties dit voor het heden zal hebben.
Het is duidelijk dat David Westling (1988) zich heeft laten inspireren door Stephen King, die het thema tijdparadoxen al uitgebreid heeft verkend, maar stilistisch doet David Westling verrassend genoeg niet eens zoveel onder voor de grote meester, voor zover daarvan al sprake is. Het dilemma waarin de hoofdpersoon verkeert tussen enerzijds het verleden met rust laten of ingrijpen om onheil te voorkomen, wordt op een mooie manier onder woorden gebracht: “Ik was een inbreker die het slot tussen de tijd had gekraakt, maar dat was geen fameuze daad, niets om trots op te zijn. Het was een zonde. De tijd, de grote constante, een onzichtbare dictator die tegenwicht biedt aan zichtbare chaos.” Westling laat je door dit soort passages stilstaan bij de beperkingen die de tijd aan de mens oplegt en bij de vraag of je je leven opnieuw zou willen doen als je daartoe de kans krijgt.
Ook in de overige verhalen verkent Westling thema’s als het (nood)lot, de beperkingen van de mens en zijn voortdurende zoektocht naar vrijheid. Zo is daar een oudere man die met zijn vrouw naar een dinerconcert gaat van zijn oude popheld, een gekwelde vrouw die met de urn van haar moeder een strandwandeling maakt en een werkloze man die probeert zijn leven weer op het juiste spoor te krijgen. Wat telkens weer opvalt zijn de prachtig geformuleerde zinnen en uitgewerkte gedachtes, waardoor de worstelingen van de personages, hun onzekerheden en hun kwetsbaarheid mooi worden uitgelicht en goed invoelbaar worden gemaakt. Het is overigens niet alleen maar kommer en kwel. In bijna alle verhalen gloort er hoop voor de betrokkenen, waardoor de bundel uiteindelijk toch een positieve lading meekrijgt.
David Westling toont zich in zijn tweede verhalenbundel een talentvolle schrijver die met mooie zinnen boeiende verhalen neerzet. Hij heeft ooit eens aangegeven dat een roman schrijven voor hem te veel een langetermijnproject is en dat een kort verhaal een lezer gemakkelijker kan verrassen, maar het valt te hopen dat hij zijn talent ook nog eens voor een roman gaat inzetten.
—
Eerder gepubliceerd op Hebban
