Onweer

Een kleine cultuurgeschiedenis 1752-1830

Onweer, het blijft indrukwekkend, en ook vaak angstaanjagend. Geen wonder dat het door de geschiedenis heen tot de verbeelding heeft gesproken. Maar als onderwerp van een geschiedenisboek? Jan Wim Buisman, religie-historicus aan de Leidse Universiteit, toont in Onweer. Een kleine cultuurgeschiedenis aan dat het een prachtig onderwerp is, waar wetenschap, religie en kunst soms hand in hand gaan, en elkaar zeker niet uitsluiten. Hoewel het boek de focus op Nederland heeft, laat de auteur zich er gelukkig niet van weerhouden om vaak over de grenzen te kijken. Vóór de Verlichting, maar ook nog tijdens en soms lang daarna, werd onweer vaak gezien als straf van God.

Ook werden er duivelse verklaringen naar voren gebracht, misschien mede omdat sommigen meenden dat zwavel een rol speelde bij onweer. Een belangrijk jaartal was 1752, toen de Amerikaan Benjamin Franklin de bliksemafleider uitvond; een spectaculair voorbeeld van vooruitgang, van paradigmatische betekenis, aldus Buisman. Over het algemeen is het taalgebruik in Onweer behoorlijk erudiet en soms onnodig hoogdravend, daar moet je van houden, maar de mooie anekdotes en citaten maken veel goed. Bovendien is dit boek prachtig vormgegeven en uitbundig geïllustreerd, vol indrukwekkende schilderijen met onweer en bliksem, in full colour door het hele boek heen.
—

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine