"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Op het eerste gezicht

Woensdag, 15 augustus, 2018

Geschreven door: Patrick Allegaert
Artikel door: Joris Oddens

Het veronderstelde verband tussen innerlijk en uiterlijk

[Signalering] Deze publicatie is verschenen ter gelegenheid van een gelijknamige tentoonstelling in Teylers Museum Haarlem en het Gentse Museum Dr. Guislain, met bijdragen van conservatoren, historici en fotografe-publiciste Linda Roodenburg, de auctor intellectualis van het project. Het onderwerp is de hardnekkige gedachte dat het wezen van de mens aan zijn uiterlijk kan worden afgelezen.

Na een overzicht van de pogingen om vanuit deze gedachte wetenschap te bedrijven volgen onder meer verschillende artikelen over Cesare Lombroso, de 19de-eeuwse Italiaanse pychiater die beroemd werd met zijn onderzoek naar de veronderstelde uiterlijke kenmerken van criminelen. De bundel heeft belangrijke raakvlakken met de ook in deze rubriek besproken studie van Remco Ensel; dit geldt helemaal voor Fenneke Syslings bijdrage over de antropologen die in de eerste helft van de 20ste eeuw naar het Zuiderzeegebied trokken om daar de inwoners langs de meetlat te leggen in de hoop de Nederlandse ‘oermens’ te vinden. Het boek sluit af met een prikkelend artikel van Bert Sliggers over tatoeages, die een kunstmatig verband tussen innerlijk en uiterlijk tot stand kunnen brengen: zo geven de lichaamsversieringen van Russische gevangenen allerlei persoonsgegevens prijs, van hun politieke voorkeur tot de misdaden op hun kerfstok.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Hereditas Nexus