Eenheid en scheiding van de Nederlanden onder de Habsburgers 1500-1648
[Signalering] Het tragische verhaal van hoe de Nederlanden verenigd werden en weer verdeeld raakten. Vergeleken met het vorig jaar in deze rubriek besproken De Opstand in de Nederlanden van Anton van der Lem schrijft De Maesschalck voor een vergelijkbaar lezerspubliek, niet té academisch en historiografisch, zeer leesbaar, en met een focus op politiek-religieuze en militaire ontwikkelingen. Het verschil zit hem in de omvang en dat vertaalt zich in de prijs. Oranje tegen Spanje is een koffietafelboek, groot en zwaar, prachtig opgemaakt en met kleurenillustraties door het gehele boek heen. Dat zijn vooral heel veel portretten, maar ook kaarten en nieuwsprenten.
De Maesschalck bespreekt ook een langere tijdsperiode. Hij begint niet met de traditionele aanvang van de Tachtigjarige Oorlog in 1568, maar met de geboorte van Karel v in 1500. De titel klinkt niet alleen lekker, maar laat ook zien dat De Maesschalk Willem van Oranje en later diens zonen Maurits en Frederik Hendrik een cruciale rol toedicht in de strijd die bekend is komen te staan als de Tachtigjarige Oorlog of de Nederlandse Opstand. Wat verder opvalt is het grensoverschrijdende perspectief: De Maesschalck benadert alle hoofdrolspelers, de Oranjes evenals Filips II, Isabella van Spanje, Alva en Farnese neutraal, dat wil zeggen ‘kritisch, maar ook positief’. Oranje tegen Spanje is te zien als vervolg op eerdere fraaie overzichtwerken van deze Vlaamse mediëvist: De graven van Vlaanderen en De Bourgondische vorsten.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
