Verbeter het klimaat, begin bij kinderen
“Iedereen heeft het over klimaatverandering. Maar bijna niemand snapt het. Jij wel, als je dit boek hebt gelezen.” Deze eenvoudige woorden op de achterkant van Palmen op de Noordpool zijn exemplarisch voor de luchtige en optimistische toon van het vijfde non-fictie kinderboek van Marc ter Horst.
[Recensie] Een goed boek voor kinderen lees je als volwassene stiekem ook graag, als je een superingewikkeld onderwerp beter wil begrijpen. Zo’n boek is Palmen op de Noordpool. Hierin staat zo’n beetje alles wat je over klimaatverandering wil weten. Van de vroegste geschiedenis van het klimaat, tot het onderzoek ernaar, de oorzaken, gevolgen, gevolgen van de gevolgen, maatregelen tot nu toe en het gezeur over klimaatverandering. Het is een boek met waanzinnig veel informatie, maar die wordt op een zo’n luchtige, grappige en niet-belerende manier gebracht dat het net zo prettig leest als een roman.
Gestampte zeedieren
Elk nieuw onderwerp legt Ter Horst in slechts twee pagina’s uit. Een voorbeeld: de Zweedse natuurkundige Svante Arrhenius (1859-1927) is de ontdekker van onze klimaatverandering. “Het was 1896 en de arme man zat in zak en as: zijn huwelijk was hopeloos gestrand”, schrijft Ter Horst. Illustrator Wendy Panders vult hem even luchtig als grappig aan. Ze tekent een man die in bed zit, met een leeg hoofdkussen naast hem, en een gedachtewolkje waarin staat: koud zonder jou, waarbij ze jou doorstreept en vervangt door CO2. Verder schrijft Ter Horst dat de natuurkundige trots was dat zijn kinderen een milder klimaat zouden hebben, omdat ze dan in Zweden meer voedsel konden verbouwen. “Wat Arrhenius betreft mochten we wel wat meer kolen verstoken. Dat deden we ook. Maar niet omdat hij het zei.”
Ter Horst schuwt geen enkel onderwerp. Hij legt eenvoudig het model van de hockeystick uit (de grafiek die de temperatuur van de afgelopen 1000 jaar laat zien; deze blijft 900 jaar hetzelfde en daarna gaat de temperatuur ineens steil omhoog). En schrijft ook over hoe aardolie is ontstaan (door gestampte zeedieren). Bovendien benoemt hij dat de zee vroeger reusachtige scheten liet (door de toenmalige klimaatopwarming kwam het methaangas in de zee vrij, maar omdat het geen kant op kon, kwam het gas met een grote explosies vrij). Die schetende zee lijkt nu te zijn vervangen door koeien die methaan boeren. “En ze zeggen niet eens sorry”.
Een ander sterk onderdeel van Palmen op de Noordpool is dat een heel hoofdstuk is gewijd aan onwaarheden over klimaatverandering (zoals de gephotoshopte foto van de zielige ijsbeer op de smeltende ijsschots), klimaatontkenners (die zeggen dat de verandering wel meevalt en daar twijfel over zaaien) en het verzinnen van (zeer herkenbare) smoesjes om maar niks te hoeven doen aan het klimaat. Toch eindigt dat hoofdstuk heel optimistisch met: “De grote klimaatverandering is allang begonnen. Doe je ook mee?”
Palmolievrije pindakaas
Dat sluit aan op mijn lievelingspagina’s in het boek waarin allemaal duurzame praktische en haalbare to do’s voor kinderen worden opgesomd. Zoals: doe de deur dicht, zet de verwarming lager en trek een trui aan en koop geen chocopasta met palmolie.
Na het lezen van dit boek wil mijn achtjarige zoon Casper geen beleg meer op brood waar palmolie in zit. Daar worden immers tropische bossen voor gekapt en verbrand, waardoor allerlei bijzondere dieren en planten verjaagd worden en er veel CO2 de lucht in gaat. Zonder zijn wens zou ik nog helemaal niet hebben gezocht naar duurzamer broodbeleg. Inmiddels staat er zowel palmolie-vrije pindakaas als chocopasta bij ons op tafel.
Dat heeft die Ter Horst toch slim bedacht: we moeten iets doen aan klimaatverandering om toekomstige generaties ook nog fijn op deze aarde te laten wonen. Laat die toekomstige generaties dan ook meteen die verandering inzetten. Laat de Sint dit boek bij je kind in de schoen leggen, dan ga je zelf vast ook iets meer aan het klimaat doen.
—
Eerder verschenen op Kennislink
