Treffend en ontroerend
Perenbomen bloeien wit van Gerbrand Bakker is zijn debuutroman. Ten tijde van verschijnen was hij echter nog niet zo populair en na zijn beroemde Boven is het stil is het opnieuw uitgegeven. En met succes.
[Recensie] De tweeling Klaas en Kees wonen met hun vader en broertje Gerson in de polder. Hun moeder is niet meer in beeld, zij vertrok met een andere man naar Italië en sindsdien krijgen zij alleen op verjaardagen nog een kaartje. Reageren op de vragen die zij stelt kan nooit, want ze hebben geen adres, het poststempel op de postzegel is altijd nét niet leesbaar. Het lijkt wel alsof ze het erom doen.
Het gezin is ondanks de afwezigheid van moeder gelukkig, er heerst een gemoedelijke sfeer. Klaas, Kees en Gerson spelen vaak blindemannetje met elkaar. Het is de bedoeling dat de eerste die een fysiek doel met de ogen dicht bereikt heeft gewonnen. Het spel is leuk, grappig en spannend. Het wordt anders wanneer Gerson door een auto-ongeluk daadwerkelijk blind wordt. Hij zal altijd zwart zien.
De gemoedelijke sfeer in en om huis verdwijnt. De gemoedstoestand van Gerson wordt steeds donkerder en dat heeft gevolgen voor het gezin. Hij kan niet meer genieten van het leven, hij ziet niet meer waar hij van zou moeten kunnen genieten.
Perenbomen bloeien wit is treffend, mede doordat het verhaal vanuit verschillende vertelperspectieven wordt verteld. Je leest hoe Klaas, Kees, Gerson en zelfs hond Daan de situaties ervaren. Je leest hoe ze proberen het Gerson makkelijk te maken, hem te begrijpen en hem in te laten zien dat niet al het moois is verdwenen. Gerson zelf ziet het niet. Ik vraag me af of hij het wel wil zien. Eerst is hij boos, sfeerbepalend en daarna wat meegaander maar net zo machteloos als in het begin. Hij wil niet dat er dingen veranderen omdat hij blind is geworden. Hij vergeet daarbij dat alles al veranderd is.
Net als in Boven is het stil speelt de omgeving een belangrijke rol in het boek. Wederom lezen we over de uitgestrekte polder met zijn prachtige natuur. En net als in Boven is het stil lezen we over een gezin waarbij de meeste gevoelens onuitgesproken blijven. Er wordt nuchter omgegaan met de blindheid van Gerson, het is zoals het is.
Een prachtige toevoeging vind ik hond Daan en zijn blik op de situatie. Als ‘buitenstaander’ ziet hij perfect in hoe de vork in de steel zit en zijn de analyses treffend en ontroerend.
Perenbomen bloeien wit is een prachtige, gevoelige roman. Het is het lezen zeker waard, net als de andere boeken van Bakker zoals Boven is het stil en Rotgrond bestaat niet.
—
Eerder verschenen op boekenz.nl
