"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Portrettensoep

Zondag, 1 mei, 2005

Geschreven door: Beitske Bouwman
Artikel door: Dinie Schoorlemmer

Zoektocht langs bramen en moedervlekken

Het debuut van Beitske Bouwman, Portrettensoep, draait om bramen, koffie, zand, hoge hakken en moedervlekken. Een jonge vrouw mailt met een onbekende man, die meer in koffie en stadszand geïnteresseerd lijkt dan in de vrouw met wie hij digitaal communiceert. In poëtische bewoordingen wisselen e-mails en herinneringen elkaar af. De mails voeren de ik-persoon terug naar haar jeugd. Herinneringen aan haar vader, wiens leven draaide om bramen. Aan een vriendin die op prachtige hoge hakken liep en op diezelfde hakken haar leven uitliep. En aan de zoektocht naar haar moeder, die ze zich niet herinneren kan. Die zoektocht is eigenlijk de spil van het verhaal. Is haar moeder overleden of is ze weggegaan? Wie was zij en wat is er met haar gebeurd? De hoofdpersoon is op zoek naar antwoorden. Antwoorden die haar uiteindelijk moeten vertellen wie zij zelf is.

Haar vader wil meestal niet over zijn vrouw praten. Het is duidelijk te pijnlijk voor hem. Toch ligt hij af en toe een tipje van de sluier op. Zo vertelt hij hoe ze eruit zag. Hij vertelt over een moedervlekje, een prachtig moedervlekje. Dus gaat de ik-persoon op zoek naar een vrouw met een moedervlek.

‘“Een moedervlek op uw rug. Heeft u die?”
“Ik zou het niet weten,” ze glimlacht, “wil je kijken?”
Ik knik.
“Komt u mee?” Ik grijp haar hand en trek haar achter mij aan. Ze is te verbaasd om te weigeren en laat zich door me meevoeren.’

Zou ze op haar moeder lijken? Zou ze net zo’n moedervlekje op haar rug hebben, op dezelfde plek als haar moeder, daar waar ze het niet kan zien? Als haar vader haar een portret geeft van haar moeder, knipt ze het hoofd uit de foto en tekent er een lijf bij. Maar het is haar eigen lijf dat ze tekent. Aan de man, waar ze mee mailt, maar die ook uit haar leven verdwijnt, schrijft ze op het moment dat hij al niet meer antwoordt op haar mails:

Boekenkrant

‘Toe, jij kunt het. Jij kunt hier komen en mij het portret geven. Jouw portret van mij, zodat ik op kan gaan in een simpel beeld dat de oneindige herhaling met zich meedraagt.’

De personages, die als spiegels functioneren, blijven vrij eendimensionaal omdat ze allemaal steeds duidelijker geïdentificeerd worden met een of een paar kenmerken. Als je je de vader voorstelt, zie je bramen. Als je de man achter de computer verbeeldt, zie je koffie en zand. Dat leidt soms tot absurdistische beschrijvingen, overigens zonder dat dat ergens storend wordt.

Bouwman komt niet met antwoorden. Bij het dichtslaan van het boek is het mogelijk door een soort wrevel overvallen te worden. Is dit het dan? Tot het tot je doordringt dat de antwoorden er gewoon niet zijn. Natuurlijk heeft de moeder ooit bestaan en had de vader daarover kunnen vertellen, maar het zou nooit een compleet beeld kunnen worden. Het zou altijd een fantasie blijven in het hoofd van de ik-persoon. En het antwoord op de vraag wie je werkelijk bent, heeft nog nooit iemand gevonden, maar, zoals Socrates zegt, je moet nooit ophouden ernaar te zoeken.


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur:

Portrettensoep