"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Prisma's cultuurkritiek en maatschappij

Dinsdag, 20 juni, 2017

Geschreven door: Theodor W. Adorno
Artikel door: René Gabriëls

Cultuurkritiek en maatschappij

[Signalering] Toen Theodor W. Adorno in 1968 als voorzitter van de Deutsche Gesellschaft fur Soziologie afscheid nam, hield hij zijn gehoor voor dat mensen ertoe verleid worden om zich zelfs in de meest intieme momenten te voegen naar wat een bepaalde maatschappelijke rol van ze verlangt. Volgens hem disciplineert het kapitalisme individuen zodanig dat ze zich conformeren aan de status quo. Wat hij destijds als conformisme kritiseerde, wordt tegenwoordig als pro-actief handelen aanbevolen. Adorno’s sociologie is hoogst actueel, omdat ze mensen gevoelig maakt voor de uitbuiting en vervreemding die inherent zijn aan het kapitalisme. in de mooi uitgegeven essaybundel Prisma’s wijst hij erop dat de cultuursociologie van Thorstein Veblen en de kennissociologie van Karl Mannheim doen vergeten dat de wereld anders kan en moet zijn. Wil een socioloog of cultuurcriticus niet conformistisch zijn, dan zal hij of zij de uitbuiting en vervreemding radicaal moeten  kritiseren. Bovendien moet hij of zij zelfreflexief nadenken over het feit dat een criticus deel uitmaakt van de samenleving die radicaal wordt bekritiseerd.

Eerder verschenen in Sociologie Magazine