"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Red Star Line Cruises (1894-1934)

Woensdag, 18 oktober, 2017

Geschreven door: Marie-Charlotte le Bailly
Artikel door: Henk Slechte

Landverhuizers en cruisegangers

[Signalering] In Antwerpen is sinds 2013 het Red Star Line Museum gevestigd in de voormalige gebouwen van de rederij. De Red Star Line vervoerde van 1872 tot de jaren ’20 van de 20ste eeuw ongeveer twee miljoen landverhuizers naar de Verenigde Staten, van wie een kwart Joden. Toen de Verenigde Staten de toevloed aan landverhuizers uit Europa drastisch verminderden met immigratiequota, schakelde de rederij over op een nieuwe vorm van toerisme voor de rijken: de cruise. Dat eiste van de rederij in alles precies het tegenovergestelde van wat men gewend was. Het  was nu alles luxe en comfort wat de klok sloeg. De beurskrach van 1929 trof die rijken echter zo hard dat de rederij in 1935 failliet ging.

De vaste opstelling van het Red Star Line Museum is gewijd aan de geschiedenis van het vervoer van de landverhuizers én aan die van de cruise als vorm van toerisme. Daarnaast organiseert het museum tijdelijke tentoonstellingen waarbij boeken verschijnen. In 2016 en 2017 was zo’n tentoonstelling gewijd aan de geschiedenis van de cruise. Het bijbehorende boek is een drieluik. Het eerste luik gaat over de cruiseschepen, de marketing van het nieuwe toerisme, het werken aan boord van schepen met veeleisende passagiers en de geheel eigen rol van de vrouwelijke passagiers aan boord en in de reclame. In het tweede luik komen de reisdoelen aan bod, Egypte en Hawaï, en de manier waarop die aan de passagiers werden aangeboden.

Uit de dagboeken van de reizigers blijkt dat ze zich soms wel afvroegen hoe waarachtig hun toeristische ervaring eigenlijk was. Het derde deel geeft een korte geschiedenis van het toerisme van de oudheid tot vandaag, en eindigt met een hoofdstuk met een verslag van een moderne cruise met foto’s van de fotografe Masjid Mohadjerin, van wie overal in het boek foto’s zijn gebruikt om spannende tegenstellingen tussen toen en nu te creëren. De kracht van dit boek is dat het geen catalogus is die alleen de getoonde objecten laat zien, en die keurig toelicht in een beschrijving. Het neemt de lezer mee over de tentoonstelling, ook als die al lang niet meer te zien is.

Boekenkrant

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine