Soort van Droste-effect
De boeken van mijn geliefden lees ik graag, kijken hoe zij boeken ervaren, wat het met hen doet of deed. Momenteel lees ik veel uit mijn vaders boekenkast, hij overleed in 2010. Op deze manier Graham Greene ontdekt, interessante schrijver van na WO II, met intrigerende verhalen met een boodschap, vaak over religie en levensbeschouwing. Zaken waar mijn vader mee worstelde, vermoed ik. Mijn vader was leraar Engels aan de MAVO in Venray. Van de meeste boeken van Green had hij een Engelse en Nederlandstalige versie. Blijkbaar wilde hij er niets van missen. Zojuist Reizen met mijn tante gelezen, waarin een man van vijftig, Hendry Pulling, een saaie gepensioneerde bankdirecteur, aangespoord door zijn tante Augusta op zoek gaat naar zijn andere, wildere ik, en daarbij ook onderzoekt wie zijn ouders waren. Zijn tante doet alles wat God verboden heeft en Hendry krijgt daar gaandeweg ook lol in. Het is een erg vrolijke roman over het durven verleggen van je grenzen en het loopt ook nog eens vrolijk af.
Op een gegeven moment herleest Pulling de boeken van zijn vader met hetzelfde doel als waarom ik dit boek van Greene lees: meer willen weten over de mensen die je dierbaar zijn en in dit geval mensen die er niet meer zijn. Een citaat: “Die morgen had ik in mijn bed in Palgraves Golden Teasury de grote Ode van Wordsworth liggen lezen. Evenals Scott vertoonde Palgrave de sporen die mijn vader bij het lezen had nagelaten, in de vorm van ezelsoren en omdat ik zo weinig van hem wist, had ik ieder spoor gevolgd: op die manier had ik leren genieten van alles waarvan hij genoten had. Vandaar dat ik, toen ik als jongste bediende voor het eerst de bank was binnengegaan, aan Wordsworth’ uitdrukking ‘het gevangenhuis’ had moeten denken. Mijn vader had de desbetreffende passage dubbel onderstreept – wat had hij als gevangenis beschouwd? Misschien ons huis wel; misschien waren mijn stiefmoeder en ik de cipiers wel geweest.”
Zou deze passage mijn eigen vader hebben aangesproken? Het gezin als gevangenismetafoor? Ik weet het niet, mijn vader was wel op zijn plek in zijn gezin met vier kinderen. Het was eerder zijn werk als leraar wat hij steeds meer als een straf ervaarde. Aan zijn eigen vader zal hij bij het lezen van deze Green niet gedacht hebben, mijn grootvader was geen lezer. Mijn vader gelukkig wel. (#biografischlezen.)
