De balanceer-act voor het Saoedische koningshuis wordt steeds lastiger
[Recensie] Terwijl drie jaar geleden overal in de regio mensen de straat opgingen, bleef het in Saoedi-Arabië rustig. Door op grote schaal cadeautjes uit te delen en door elk oppositioneel geluid keihard de kop in te drukken, kon de populaire koning Abdullah eenvoudig voorkomen dat de Arabische Lente naar zijn land overwaaide. Op Facebook werd begin 2011 weliswaar een pagina aangemaakt voor een Dag van de Woede, maar de steun daarvoor was vooral virtueel. De oproep werd tienduizenden keren gedeeld, maar op de dag zelf kwam slechts één demonstrant opdagen. Die werd anderhalf jaar opgesloten. Het Saoedische koningshuis zit voorlopig stevig in het zadel.
De populariteit van de Facebook-pagina maakte ondertussen wel duidelijk dat er onder de oppervlakte onvrede sluimert. De problemen in het olierijke land zijn dan ook talrijk, zo blijkt uit het interessante boek dat docent internationale betrekkingen Paul Aarts (UvA) en voormalig Midden-Oosten-redacteur Carolien Roelants (NRC Handelsblad) over Saoedi-Arabië hebben geschreven.
Wat te denken van de shi’itische minderheid, zo’n 10 tot 15 procent van de bevolking, die zich als tweederangsburgers behandeld voelen bijvoorbeeld ? Of van de extreem ongelijke welvaartsverdeling? Of van de scheve demografische opbouw van de samenleving die ervoor zorgt dat een stel bejaarden regeren over een piepjonge bevolking? De razendsnelle bevolkingsgroei van de afgelopen decennia zal het steeds lastiger maken om sociale rust te kopen, voorspellen Aarts en Roelants. Het geld, hoofdzakelijk afkomstig uit de export van olie, moet immers over meer mensen worden verdeeld. Dat kan nog groot een probleem worden als de olieprijs niet zo blijft stijgen als de afgelopen jaren.
En dan is er nog de lastige balanceer-act die koning Abdullah moet uitvoeren om zowel de ultraconservatieve moslims als de meer veranderingsgezinde krachten tevreden te stellen. In 2011 benoemde de voor Saoedische begrippen vooruitstrevende koning dertig vrouwen in zijn adviesraad en voerde hij het vrouwenkiesrecht in bij lokale verkiezingen. Tot ongenoegen van de geestelijkheid, die sinds jaar en dag de belangrijkste steunpilaar van het regime van de Sauds is. De groot-mufti, die het vrouwenkiesrecht vijf jaar eerder nog had omschreven als een joods/christelijk complot om de islam te vernietigen, zat vermoedelijk knarsetandend bij de bekendmaking.
—
Eerder verschenen in Wordt Vervolgd
