Interview actiethrillerschrijver Pjotr Vreeswijk: “Vrouw als actieheld intrigeert meer dan man”
Pjotr Vreeswijk is een opvallende verschijning in het Nederlandse thrillerlandschap. Hij is een man van daden en weinig woorden. Niet lullen maar poetsen. En poetsen doet hij. In amper drie jaar publiceerde maar liefst drie thrillers, die bol staan van de vaart en het spektakel. De term actiethriller die steevast op de covers van zijn boeken staan zijn hem dan ook op het lijf geschreven.
[Interview] In je nieuwste boek Schaduwstrijder vertel je in het nawoord dat je je bij het schrijven onder meer hebt laten inspireren door de serie Lost. Wat vind je zo goed aan die serie?
“Ik vind Lost de beste serie die ooit is gemaakt. Dat verhaal is zo geniaal goed bedacht. Ik vraag me af of ze dat zo helemaal van tevoren hebben uitgestippeld of dat ze dat per seizoen hebben gedaan. Ik denk zelf dat de schrijvers de serie per seizoen voortdurend opnieuw hebben uitgevonden. Je blijft je constant afvragen waar het allemaal heen gaat met al die verschillende mysteries op dat eiland. Ik heb Lost twee keer helemaal bekeken, één keer alleen en één keer met mijn zoon en hij vond het ook enorm goed. Daarin hebben we elkaar echt gevonden.”
En waar vinden we die inspiratie terug in het boek?
“Door Lost heb ik verder durven gaan. Ik wilde zo ver mogelijk in de fictie gaan zitten terwijl ik in mijn vorige boek Dwaalspoor toch iets meer aan realitychecks wilde doen. Ik wilde mensen het gevoel geven dat het technisch allemaal nog mogelijk was waarover ik schreef. Verder heb ik net als de schrijvers van Lost van tevoren ook geen idee waarheen ik schrijf. Het begint bij mij sowieso altijd met de proloog. De proloog is voor mij altijd het boek in het klein. In de proloog komt net als in Lost een vliegtuigje en jungle voor en ik wilde heel graag die sfeer en geheimzinnigheid in de rest van het boek vast zien te houden.”
Waarom de overstap van Alex de Klerck naar Suzanne Boyle?
“Gevoelsmatig was ik na twee boeken denk ik klaar met Alex. Ik ben gewoon gaan schrijven, heb nooit nagedacht over de lijnen, de personages en over wat ik ermee wilde gaan doen. Ik zat echter al wel langer na te denken over een vrouw als hoofdpersoon. Eerlijk gezegd vind ik vrouwen als actieheld intrigerender dan mannen.”
Vertel eens wat meer over die Suzanne Boyle.
“Ze is een Engelse vrouw van tegen de dertig en ze is qua karakter een beetje gebaseerd op mijn eigen vrouw. Suzanne is op jonge leeftijd bij de politie gegaan, is een beetje solistisch ingesteld en sluit zich af voor alle herrie om haar heen. Ze blijkt bij de politie al snel een natuurtalent en ze heeft een goed gevoel voor computers. Na haar tijd bij de politie kwam ze terecht bij Operations, waar ik haar heb gekoppeld aan Alex die haar mentor werd. Toen haar baas bij Operations in mijn vorige boek Dwaalspoor om het leven kwam stapte ze over naar de CIA. Ze is absoluut geen superheld en ze vraagt zich constant af of wat ze doet het juiste is. Daarin lijkt ze trouwens heel erg op de meeste van mijn personages. Tegelijkertijd heeft ze ook wel weer iets impulsiefs. Ze raakt geregeld in gevaarlijke situaties waarvan ze zich afvraagt hoe ze daar in verzeild is geraakt. Ik heb in dit boek ook een heel subtiele romance voor haar ingebouwd als ze een helikopterpiloot ontmoet. Lezers hadden daarom gevraagd en ik wilde daar zelf ook eens mee experimenteren.”
Schaduwstrijder kent een bonte mix van ingrediënten. Er komen massagraven, zwarte materie en supersoldaten in voor. Hoe bedenk je dat allemaal?
“Ik heb heel lang over het plot na moeten denken. Ik wilde dit keer heel graag iets over een deeltjesversneller en zwarte materie schrijven. Het is techniek die al bestaat, maar het is ook iets waar we eigenlijk nog maar zo weinig van af weten. Het heeft daardoor voor veel mensen iets mystieks en engs. Dat is iets wat mij zelf altijd uitermate fascineert en waar ik dan allerlei avonturen bij verzin.”
De actie in jouw boeken vindt over de hele wereld plaats. Zou je ook een boek kunnen schrijven dat zich in Den Haag afspeelt?
“Het trok me tot nu toe absoluut niet om dat te doen. Ik zie schrijven vooral als een groot avontuur in mijn eigen hoofd waarbij ik de hele wereld rond kon reizen. Ik schrijf dan ook vooral voor mezelf. En dat er dan ook nog boeken van me worden uitgegeven en dat mensen er van genieten dat is natuurlijk fantastisch. Ik kom door mijn boeken op plaatsen waar ik anders nooit was gekomen en heb ook interessante mensen als Charles den Tex en Max van Olden ontmoet, beide thrillerauteurs die ik hoog heb zitten. Ik denk dat ik nu pas tijd heb voor Den Haag. Het was belangrijk voor mij dat ik eerst mijn fantasie elders uit kon leven zonder al te veel psychologische diepgang. Nu zie ik echter een enorme uitdaging om de actie dichter bij huis te zoeken. Als ik een boek in Den Haag laat afspelen moet ik er veel meer rekening mee houden dat alles klopt. Doordat ik de actie in mijn vorige drie boeken in andere landen situeerde kon eigenlijk alles. Ik denk dat het ook andere boeken zullen worden. Minder actie in de zin van achtervolgingen en schietpartijen, maar meer psychologische dreiging.”
Waar schrijf je het liefst en welke koffie smaakt je het best?
“Ik ben nogal kieskeurig. Als ik ergens koffie drink en het bevalt me niet dan zie je me er nooit meer terug. Een goede flatwhite vind ik op dit moment het lekkerst. Ik krijg dan de kick van de koffie, maar ook de mildheid door de melk. Die smaakcombinatie vind ik heerlijk. Ik vind zelf Starbucks een heerlijke zaak om te schrijven, maar ik merk wel dat ik een beetje moe van die zaak ben geworden. Dat lag overigens meer aan de sfeer dan aan de smaak van de koffie, want die bevalt me nog steeds prima.”
Is de juiste sfeer voor jou belangrijk om te kunnen schrijven?
“Jazeker, ik vind het fijn om ergens in een koffiezaak te schrijven. Ik hou van de reuring en de mensen om me heen, maar de muziek moet niet te aanwezig is. Verder is een goede kop goede koffie bij het schrijven bijna onontbeerlijk voor me. Ik ben verder ook vooral een ochtendschrijver. De dynamiek in de ochtend vind ik erg interessant. Ik kijk graag naar de mensen die dan onderweg zijn. Ze zijn altijd lichtelijk gehaast en iets daarvan vind je denk ik ook in mijn boeken terug.”
Hoe belangrijk is muziek voor jou en waar luister je naar?
“Ik hou van metal. Ik luister onder andere naar Slayer. Daar haalde ik aanvankelijk ook veel inspiratie uit voor het schrijven. Tegenwoordig komt die inspiratie meer van de tv. Ik merk dat ik nu ik wat ouder ben andere dingen mooi ben gaan vinden en andere dingen in het leven waardeer. Mijn muzieksmaak is ook breder geworden. Ik kan soms op onverwachte momenten zomaar door iets gegrepen worden.”
Je hebt het eerste exemplaar van je boek aan Charles den Tex gegeven en je hebt hem geïnterviewd naar aanleiding van het verschijnen van zijn nieuwste boek. Vergelijk je werk eens met dat van hem.
“Onze laatste twee boeken hebben best veel met elkaar gemeen. Ik schrijf alleen heel erg over the top en het moet allemaal zo explosief mogelijk. De hoofdrolspeler in het boek van Charles heeft iets in haar hoofd waardoor ze over bepaalde gaven beschikt en mijn schaduwstrijders hebben ook iets in hun lichaam waardoor ze extreme krachten krijgen. Maar als ik mijn werk met dat van hem moet vergelijken dan moet ik nog zo ontzettend veel leren, joh. Ik zou ook wat meer op de rem moeten leren schrijven.”
Wat haal je uit de recensies die je nu over Schaduwstrijder krijgt?
“Ik haal er uit dat het tijd is om weer iets anders te doen. De meeste recensies zouden bijvoorbeeld ook over Dwaalspoor kunnen gaan. Verder stemt het me ook ontzettend tevreden, omdat het me toch weer gelukt is om mensen te entertainen. Nu ben ik echter toe aan een nieuwe uitdaging. Ik wil mijn grenzen als schrijver proberen te gaan verleggen. Charles heeft me daarin gelukkig ook wat tips meegegeven.”
Hoe slaag je er in om in drie jaar tijd drie boeken te schrijven terwijl je ook nog eens een baan als politieman en een gezin hebt?
“Ik krijg daar juist enorm veel energie van en ik heb ook een vrouw die me daar de tijd voor geeft. Ik heb daardoor enorm de vrijheid om te schrijven. Mijn werktijden zijn onregelmatig, waardoor ik altijd wel gaatjes vindt om wat dat betreft productief bezig te zijn. Het is echter alweer even geleden dat ik veel meters heb gemaakt. Het is eigenlijk net als met sporten. Je moet het op een gegeven moment weer oppakken en weer in de flow zien te raken. Dan moet je ook wat strenger voor jezelf worden. Maar het is tegelijkertijd het beste dat er is. Als ik met een kop koffie en mijn laptop voor me aan het tikken ben dan voel ik me de koning te rijk.”
Heel veel thrillers worden als literaire thriller aangeprezen. Bestaat er voldoende waardering voor de actiethriller?
“Ik voelde me gewoon heel erg thuis in het actiegenre en ik denk dat het belangrijk is dat je ergens je naam mee vestigt als schrijver waar je goed in bent en waar je mee opvalt. Ik heb dat gedaan door in relatief korte tijd drie boeken uit te brengen. Als ik acht jaar over mijn tweede boek had gedaan dan had iedereen gedacht: Wie is die gozer? Toch zal ik als ik als ik een groter en breder publiek wil bereiken wél op een gegeven moment naar een ander subgenre moeten. Het is ook beter voor mijn eigen ontwikkeling als schrijver. Ik wil niet de rest van mijn leven dezelfde soort boeken blijven schrijven.”
Vind je wat dat betreft dat je veel hebt geleerd sinds je eerste boek?
“Toen ik mijn eerste boek schreef had ik eerlijk gezegd geen flauw idee wat ik aan het doen was, maar toen ik het aanbood bij mijn toenmalige redacteur Eveline Broekhuizen zei die dat ze het hartstikke leuk vond. Ik denk dat ik sinds het eerste boek een stuk zekerder ben geworden en meer vertrouwen heb gekregen. Ik had in het begin heel erg het idee dat ik een charlatan was en vanzelf een keer door de mand zou vallen. Dat gevoel is later verdwenen en ik heb ook steeds meer passie voor het schrijven gekregen.”
Wat zijn de toekomstplannen?
“Mijn ambitie is nu een politiethriller af te leveren. Het verhaal heb ik al zo’n anderhalf jaar in mijn hoofd zitten en zal zich deels in Den Haag afspelen. De structuur en de opzet van het verhaal heb ik al klaar, nu moet ik het nog gaan opschrijven.”
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alle
