Schrijven in de Grauwzone

J.M.H. Berckmans: wie was hij en wat dreef hem?

[Recensie] Naast het samenstellen van de bundel
Café De Raaf, zijn stamcafé gedurende vele jaren, en gekend als ‘t “Trefpunt”, was gelegen in de Brederodestraat waar hij een lange tijd zelf vlak tegenover woonde. In zijn verhalen duiken veelal zijn vrienden en familie op die hij niet al te rooskleurig voorstelt, en die er dikwijls per verrassing achteraf pas achter komen. Ceustermans doorspekt zijn biografie met getuigenissen van deze mensen: collega’s, vrienden uit zijn kindertijd, zijn broer, zijn grote liefde en enige ex-vrouw Lut, die Jean-Marie Berckmans allemaal van hun kant belichten. Berckmans was ook een grote muziekliefhebber. Elk hoofdstuk dat een fase van zijn leven vertelt, wordt afgesloten met een aantal titels van zijn favoriete nummers uit die periode. Op het einde van zijn leven deed hij – weliswaar  niet altijd in even frisse staat – mee aan een aantal festivals zoals Saint-Amour en Crossing Border. Dit leidt tot enkele klungelachtige anekdoten uit de coulissen van deze evenementen. Ook aardig om te weten én handig als achtergrond om de huidige recensies te doorgronden van Berckmans’ werk, zijn de namen van de toen reeds schrijvende professionele literatuurrecensenten die nu nog actief zijn, en hoe zij Berckmans bij leven als auteur zagen. De verwondering dan wel kritiek zullen fundamenteel na al die tijd niet gewijzigd zijn.

Naar het einde toe van de biografie valt een en ander samen waardoor er een beter beeld ontstaat van deze buitenstaander in de Nederlandstalige literatuur. Hoewel deze biografie al bij al een doorleefde en lijvige kennismaking met deze auteur is, kan je je echter onmogelijk een volledig doorzicht in het leven en psychische lijden van Berckmans vormen.

—
Eerder verschenen op Hebban

Lees ook de recensie van Verhalen uit de grauwzone