"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Sporen van Smaragd

Maandag, 6 november, 2017

Geschreven door: Evelien Pieterse
Artikel door: Benno Boeters

Met de trein naar Soekaboemi

[Signalering] De trein reed via Noordwijk, Welte­vreden, Dierentuin en Buitenzorg naar Soekaboemi. De Nederlandse namen bestaan niet meer, de trein vertrekt al zo’n jaar of zeventig niet uit Batavia maar Jakarta. Maar het huidige railnet in Indonesië is nog nagenoeg hetzelfde als in de koloniale tijd.

In augustus was het precies honderdvijftig jaar geleden dat de eerste spoorlijn Semarang-Tangoeng werd geopend. Het Spoorwegmuseum in Utrecht richtte daarom een expositie in, getiteld Sporen van Smaragd (t/m 10 november). Ook stelde conservator Evelien Pieterse een prachtig boek samen vol oude foto’s en toelichtende teksten. Overigens lagen de sporen niet in de héle Gordel van Smaragd, maar alleen op Java en Sumatra.

In een landschap vol oerwoud, vulkanen, snelstromende rivieren en steile berghellingen spoorbanen aan te leggen, was een titanenstrijd. Voor de Indische arbeiders èn voor de ingenieurs. Maar de noodzaak was groot: de koloniale producten als suiker, koffie, rubber en tabak moesten van de plantages in het binnenland naar de havens.

Alleen al het bouwen van locomotieven die krachtig genoeg én niet al te zwaar waren om de treinen over de bergen te trekken, stelde werktuigbouwers voor een grote klus. Eén van die locs, de Sri Gunung ofwel Bergkoningin, oorspronkelijk hier in Nederland gebouwd, keerde per schip terug en staat nu in het Spoorweg­museum.

Geschiedenis Magazine

Eerder verschenen in TW