"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Sterrenogen

Zaterdag, 26 november, 2011

Geschreven door: Eef Lanoye
Artikel door: Veronique Aicha

Excentrieke, puberale erotiek

In september debuteerde Eef Lanoye met de eroticaverhalenbundel Sterrenogen, die onmiddellijk werd genomineerd voor de nieuwe Belgische debuutprijs De Bronzen Uil. Gedurfd, een schrijfster die zich waagt aan erotische verhalen en het ideaalbeeld van de ‘deugdzame vrouw’ zonder schaamte, met genot zelfs onderuit haalt. Zonder woorden vuil te maken aan voorspel (ze komt misschien vaak al eerder toe aan seks dan mannelijke auteurs) schrijft Lanoye elf korte verhalen over vrouwen en hun seksuele ervaringen. Hetero-, bi-, homoseksuelen, zelfs dieren, allen dienen ze als lustobjecten.

De bundel opent met het titelverhaal, over een vrouw die seks heeft met een man. Niets bijzonders tot zover. De vrouw is tot over haar oren verliefd en verlangt intens naar hem. Van de elf verhaaltjes is dit de meest beschaafde zou je kunnen zeggen, maar tevens het meest puberale. Het lijkt eerder een parodie te zijn dan een serieus bedoeld erotisch verhaal. Beschrijvingen van gevoelens van de personages doen denken aan middelbare schoolproza: ‘Ik verdrink in zijn ogen’, ‘elke vezel in mij schreeuwt moord en brand van verlangen naar hem’ en ‘hij heeft me betoverd en veroverd.’ Deze clichés en het expliciteren van alle gevoelens doen af aan de wél goed beschreven seksscènes. Lanoye is op haar best wanneer ze de interactie tussen sekspartners beschrijft en de seks excentrieker wordt. Waan je je in het zwakke titelverhaal vooral een voyeur, in verhalen als ‘Mousse au chocolat’ neemt ze je wel mee in haar ongebreidelde lust.

In plaats van zinnen als ‘het zinken voelt als een eeuwigheid, alle begin en einde verdwijnt’, gebruikt Lanoye in haar betere verhalen, zoals in ‘Keten mij met uw liefde’ concrete formuleringen die niet verzuipen in omslachtigheid: ‘De blinddoek maakt mijn oren extra alert. Ik hoor niets dan stilte, maar schijn bedriegt.’ Hierdoor word je als lezer gemakkelijk meegezogen in de beschreven seksavonturen. Kenmerkend is dat bij Eef Lanoye seks niet alleen genot dient: in vrijwel ieder verhaal is er ook een drang tot het overwinnen van angsten. Seks is een middel tot verlichting. In ‘De bosnimf en de ridder’, een verhaal waarin een vrouw seks heeft met twee Dobermann Pinchers, overwint de hoofdpersoon bijvoorbeeld haar angst voor dieren. In ‘Het eerste avondmaal’ overwint de vrouw haar angst voor eten terwijl ze tijdens het diner met haar vriendin vrijt.

Alle vrouwen in de elf verhalen willen eigenlijk maar één ding: seks. Hoe, wat, waar, wanneer maakt hen niet uit. Lanoye predikt in haar bundel, met of zonder opzet, de seksuele revolutie. Sadomasochisme, dominantie en onderwerping zijn hierbij terugkerende thema’s. In ‘Verneder mij, alstublieft’ wordt een man op genadeloze wijze door de vrouw ‘Domina’ geslagen, vernederd en verkracht, enkel en alleen om haar genot te dienen. In diverse andere verhalen beschrijft ze het tegenovergestelde, een vrouw die is onderworpen aan een man. Helaas doet Lanoye weinig moeite om een spanning op te bouwen waardoor het moeite kost je te verplaatsen in de personages. Bijvoorbeeld in degenen die zich vrijwillig laten onderwerpen en geselen. Dit maakt het tot makkelijke porno in plaats van erotische verhalen.

Boekenkrant

Seks is een synoniem van bevrijding voor veel van de personages. Dit lees je terug in de eerste woorden van de verhalen. Ieder hoofdstuk begint steeds met maar twee woorden. Het eerste is ‘ik’ en het tweede hangt af van hetgeen de personages beleven. ‘Ik loer, ik jaag, ik slik.’ Door seks bevrijden zij zich van de regels waaraan de maatschappij hen onderwerpt. Of zij bevrijden zich van hun omgeving, hun werk, of hun angsten. Helaas is dit slechts oppervlakkig uitgewerkt waardoor je het als lezer niet meebeleeft. De seksavonturen zijn dan ook interessanter voor ‘de voyeur in ons’ dan voor de literatuurminnaar. Deze bundel bestaat vooral uit pornografische beschrijvingen van pure lust, niet meer, niet minder. Verwacht, net zoals bij de meeste pornofilms, dus geen uitgebreid verhaal eromheen. Bij Lanoye is erotiek uiteindelijk gewoon neuken.


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.