Sterven in stijl

Leven met de dood in de klassieke oudheid 

[Signalering]De dood was alomtegenwoordig in de antieke wereld. Met name door zuigelingen- en kindersterfte en de veelvuldige dood van vrouwen in het kraambed lag de gemiddelde levensverwachting naar moderne maatstaven erg laag, waarschijnlijk op 30 tot 35 jaar. De meeste mensen zullen dus veel eerder en veel vaker met de dood in aanraking zijn gekomen dan tegenwoordig in de westerse wereld gebruikelijk is. Van Hooff bespreekt in zijn boek Sterven in stijl, leven met de dood in de klassieke oudheid, de verschillende voorstellingen die men zich in de antieke wereld van de dood en met name van het hiernamaals maakte. Daarbij maakt hij gebruik van een breed scala aan bronnen, van grafinscripties tot literaire en filosofische teksten. Dat geeft een wat impressionistisch maar vooral ook heel concreet beeld van deze ideeën en hun ontwikkeling. Van Hooff stelt terecht dat de antieke begrafeniscultuur een seculier karakter had. Vaak werd berusting in de onontkoombaarheid van het lot benadrukt. Belangrijk was het voortleven van de overledene in de herinnering. Het hiernamaals was in de vroegste fase van de antieke cultuur een schimmenrijk. Later werden er aangenamere voorstellingen ontwikkeld. Maar het was het christendom dat zijn aanhangers, ongeacht hun maatschappelijke achtergrond, het eeuwige leven beloofde.

—

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine