Een waargebeurd jongensboek
[Recensie] Terug naar nazi-Duitsland vertelt Het heldhaftige verhaal van Fred Mayer: een holocaust-vluchteling die in een geheime missie hielp de nazi’s te verslaan, zo luidt de nogal uitbreide ondertitel waarmee in een notendop de essentie van het boek is verteld.
Fred Mayer komt uit een Joods gezin en de familie wordt mooi getypeerd in het bredere kader van de tijd waarin zij leeft. De Eerste Wereldoorlog is voorbij en na enkele jaren duikt Adolf Hitler op in de geschiedenis. Hij wordt in zijn gevaarlijke betekenis aanvankelijk onderschat maar de politieke uitwerking van het nationaal socialisme en zijn gevolgen voor Joden worden steeds duidelijker merkbaar. Het gezin Mayer besluit daarom in 1938 naar Amerika te emigreren.
Wanneer Japan de Amerikaanse basis op Pearl Harbour aanvalt, besluit Eric Mayer om zich voor de militaire dienst aan te melden. Hij wordt eerst als een ‘vijandige vreemdeling’ beschouwd maar wordt later toch aangenomen. Dan gaat het snel want zijn capaciteiten en daadkracht vallen op en daarom wordt hij gevraagd voor spionagewerk. Na een training die Eric te lang duurt, krijgt hij in het najaar van 1944 eindelijk een opdracht: het zogenaamde Alpenfort van Hitler in Oostenrijk is het doel van een geheime missie. Zijn metgezel Freddy noemt Eric de “agressiefste en vindingrijkste agent”.
Het verhaal vertelt dan over de voorbereidingen, de dropping en de moeizame tocht daarna en leest als een spannend jongensboek maar dien verstande dat Terug naar nazi-Duitsland het waargebeurde levensverhaal van Eric Mayer is. De militaire betekenis van het Alpenfort en de omvang van de daar gestationeerde Duitse troepen blijken achteraf door de geallieerden wat te zijn overschat. De grootste bijdrage van Eric is echter het traceren van veel Duits materieel dat klaar stond om naar Italië te worden getransporteerd. Dankzij de inlichtingen van Eric, die hij op geraffineerde wijze weet te verkrijgen, wordt dit Duitse materieel vernietigd.
Eric wordt opgepakt, zwaar gemarteld en via contact met een Duitse officier weet hij een geweldloos einde van de Duitse bezetting in Tirol te bereiken. Als je het leest, lijkt het verzonnen, zo bijzonder is de wijze waarop dit verloopt, maar het is allemaal waar gebeurd.
Journalist Eric Lichtblau won twee keer de Pulitzer prijs en heeft voor de kranten Times en New Yorker Time geschreven. Hij werkt nu voor onder andere CNN en schreef eerder over nazi’s in Amerika. Eric Lichtblau heeft de hoofdpersoon Fred Mayer van Terug naar Duitsland in 2016 ontmoet, deze was toen 96 jaar. Het boek is gebaseerd op historische documenten en interviews.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
