"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Terugslag

Zaterdag, 8 februari, 2020

Geschreven door: Brad Thor
Artikel door: Anneke van de Vrede

Herleving koude oorlog spannend maar irritant

[Recensie] In Terugslag, het nieuwste avontuur van topspion Scot Harvath, lijkt het of oude tijden herleven en de lezer wordt teruggevoerd naar de hoogtijdagen van de Koude Oorlog: de Amerikanen beschermen de vrije Westerse wereld en de Russen zijn de bad guys. Toch is het boek pas in 2019 geschreven. Een dergelijke setting met een zo duidelijk vijandbeeld past meer in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw.

De Russen worden door het hele boek heen afgeschilderd als misdadigers en immorele bruten die soevereine staten binnenvallen, internationale overeenkomsten schenden, dissidenten de dood injagen en democratische ontwikkelingen in Westerse landen ondermijnen. Gelukkig voor ons, burgers in deze wereld vol gevaren, is daar Amerika, de waakzame hoeder over onze vrijheid en “het grootste baken van hoop in de geschiedenis van de mensheid, land van de onbegrensde mogelijkheden”.

Stoere mannen 

Voor deze taak kan Amerika rekenen op stoere mannen (en een enkele vrouw), die bereid zijn alles te geven om hun vaderland en de rest van de wereld te beschermen tegen extremisten, terroristen en ander gespuis. 

De verpersoonlijking van zo’n stoere man is Scot Harvath. In Terugslag is hij ontvoerd door de Russen. Die willen zoveel mogelijk informatie uit hem willen wringen, om hem daarna te vermoorden. Als enige overlevende van een vliegtuigcrash in de barre ijswoestijn bij Moermansk weet hij echter te ontsnappen aan zijn kidnappers. Hij is tot op het bot gemotiveerd om uit handen van zijn achtervolgers te blijven. Hij wordt gedreven door wraak. De Russen hebben namelijk zijn geliefde vermoord. 

Boekenkrant

Gek genoeg gaat hij tijdens deze barre tocht op dezelfde barbaarse en gewelddadige manier te keer als de mensen die hem achtervolgen. Maar aan de goede kant van het verhaal mag dat kennelijk. 

Zo scalpeert hij bij wijze van handtekening zijn vermoorde tegenstanders. Reeds gedode Russen jaag hij “nog even een kogel door hun kop, gewoon voor de zekerheid”. Als lezer vraag je je af wat de good guys dan nog van de bad guys onderscheidt.

Geweld en nog meer geweld

Het boek leest als een trein door het spannende verhaal met veel actie – al verwacht je als lezer niet anders dan dat de heroïsche hoofdpersoon het wel zal redden. Er wordt niet op een lijk meer of minder gekeken. Bloed, botsplinters en lichaamsdelen vliegen in het rond. Scot Harvath legt in zijn eentje complete pelotons goed getrainde en goed uitgeruste Russische commando’s. Ook blaast hij meteen ook maar hun helikopters op, met de beperkte middelen die hij heeft. Je zou haast vergeten dat hij gemarteld, gewond en ondervoed is en zich in arctische omstandigheden moet zien te redden. Gelukkig krijgt hij op zijn vlucht hulp van een Russische dorpsdokter, niet geheel onverwacht een aantrekkelijke jonge vrouw, die goed Engels spreekt. 

Is wraak zoet?

De setting van het verhaal – Amerika is goed en Rusland is slecht – begint na verloop van tijd niet alleen voorspelbaar maar ook irritant te worden. Ook het vele geweld is na de eerste schermutselingen een herhaling van zetten en voegt aan diepgang niets toe. Op het eind van Terugslag kan Harvath wraak nemen op degenen die verantwoordelijk zijn voor de dood van zijn geliefde en vrienden. Of dat nou een gelukkiger mens van hem maakt valt te betwijfelen. 

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles