"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

The Chemistry of Wine

Maandag, 2 april, 2018

Geschreven door: David R. Dalton
Artikel door: Arjen Dijkgraaf

Vinologie voor organici

Chemie van wijn kan niet zonder molecuulstructuren, maar je kunt ook overdrijven.

[Recensie] Hoeveel structuurformules horen er in een boek over wijn? In De chemie van wijn, in 2016 uitgegeven door de Wageningse ‘wijnprofessor’ Rudolf Pierik, staat er niet één. Pierik is dan ook geen chemicus, al kun je tevens financiële motieven vermoeden omdat andere plaatjes ook totaal ontbreken. Het resultaat is een degelijk, veelomvattend, maar nogal saai collegedictaat dat goedkoop oogt en niet echt uitnodigt tot lezen.

Het andere uiterste is dat je alle moleculen afbeeldt die ook maar in de verte met je tekst te maken hebben. Precies dat is wat David Dalton (wél chemicus) presteert in het onlangs verschenen The Chemistry of Wine, From Blossom to Beverage and Beyond. In zijn voorwoord wijt hij het aan de snelle vooruitgang binnen de analytische chemie. Tegenwoordig kun je tot in detail bepalen wat er allemaal in druiven zit, en wat daaraan verandert als je z laat rijpen tot de ‘symfonie van smaken’ die je uiteindelijk in de fles aantreft.

Dat biedt de kans om elk courant druivenras te illustreren met minstens een dozijn karakteristieke organische smaakmakers. Bij de gewürztraminer staan er zelfs een stuk of honderd. En Dalton schetst dan ook nog de fotosynthese, de bloei, de rijping van de druif, het metabolisme van gistcellen en het effect van zwavel­dioxide letterlijk tot in de kleinste moleculaire details, met een hoofdstuk over port, sherry en madeira als dessert. Het eindresultaat is een stoffenregister van 38 pagina’s in een bizar ogend boek dat niet uitnodigt tot lezen. Behalve natuurlijk wanneer je zelf organicus bent.

Boekenkrant

Voor wie?

Toch zijn er ook positieve punten. De emeritus hoogleraar aan Temple University in Philadelphia weet niet alleen ontzettend veel over wijn, hij is bovendien een betere schrijver dan Pierik. Alleen hinkt hij op twee gedachtes: wil hij nu schrijven voor vakgenoten of voor een veel groter, zij het hoogopgeleid, publiek? Dat hij als appendix een basiscursus scheikunde voor dummies toevoegt, doet vermoeden dat hij breed mikt. Maar tussen de passages waar het enthousiasme van af spettert, zitten nogal wat hoofdstukken die aandoen als collegedictaten.

Het vraagt misschien wel om een berekenende vorm van lezen. Niet van a tot z, maar diagonaal: zwaar verteerbare stukken overslaan en aanhaken zodra het weer leesbaar lijkt te worden. En al die structuurformules beschouwen als leuke plaatjes, en niet meer dan dat. Het is natuurlijk ook een ideaal afscheidscadeau voor een organicus die met pensioen gaat. Weer eens wat anders dan een fles wijn.

Eerder verschenen in C2W