De verborgen problemen van opwarming
[Recensie] De Amerikaanse journalist David Wallace-Wells begon zich enkele jaren geleden te interesseren voor natuurrampen, die mogelijk veroorzaakt worden door klimaatverandering. Hij opent zijn boek met een lange stroom indrukwekkende rampen in de afgelopen jaren, maar beantwoordt daarbij niet de vraag hoe uitzonderlijk het aantal rampen in die periode nu eigenlijk was. Sterker, volgens Wallace-Wells “heeft het geen zin om te vragen in welke mate de rampen veroorzaakt werden door menselijke opwarming”.
Dat is ronduit onbevredigend, net als de afwezigheid van een notenapparaat erg hinderlijk is in een boek dat wemelt van de claims, waarvan je graag de bron zou kennen. Nu ja, het notenapparaat is er bij nader inzien wel, maar is achterin verstopt, zonder enige annotatie in de tekst zelf, waardoor een lezer het geluk moet hebben toevallig op de bronnenlijst te stuiten bij het doorbladeren van het boek of hem pas ontdekt als hij het boek uit heeft.
Wat Wallace-Wells wél lukt is de lezer te doordringen van de vele problematische aspecten van leven in een warmere wereld. De helft van de wereldwijde CO2 emissies sinds 1750 dateren van na het ondertekenen van het Kyoto protocol. De helft! Dat is een ontnuchterende constatering, maar de mensheid is dan ook nog nooit zo talrijk geweest. 15% van de mensen die ooit geleefd hebben, loopt nu op aarde rond. Dat tikt aan. Als we doorgaan op de huidige lijn is de aarde aan het einde van de eeuw 4 graden warmer. Als we doelen van het Parijs halen, komen we op 3,2 graden, schrijft Wallace Wells. Wie had gedacht dat we dan gewoon allemaal een eindje naar noorden verhuizen, beseft niet dat landbouwgronden decennia, zo niet eeuwen nodig om hun vruchtbaarheid op te bouwen, om nog maar te zwijgen van de infrastructurele kosten als de mensheid honderden kilometers naar het noorden verhuist.
Wallace-Wells memoreert dat de 14.000 Franse ouderen die overleden tijdens de hittegolf van 2003 niet de bedlegerige zwakkeren waren, want die lagen in ziekenhuizen en bejaardentehuizen met airconditioning. De doden waren juist relatief gezond. Binnen enkele decennia zal het fysiek onmogelijk worden om de bedevaart naar Mekka te voltooien door de temperatuur op het nu al bloedhete Arabische schiereiland.
Wie had gehoopt hoop te ontlenen aan een hoofdstuk als The Church of Technology komt bedrogen uit. Volgens Wallace-Wells hoeven we geen hoop te vestigen op tycoons uit Sillicon Valley, die vooral dromen over kolonisatie van andere planeten en postmenselijke intelligentie. Onderzoeker Ken Caldeira heeft ooit uitgerekend dat de wereld tot 2050 dagelijks het equivalent van anderhalve kerncentrale aan emissieloze energie moet toevoegen om klimaatverandering acceptabel te houden. Voorlopig ziet Wallace-Wells vooral de opkomst van politiek nihilisme en naar binnen gekeerde puriteinse bewegingen als reactie op klimaatverandering. Helaas slaagt hij beter in het benoemen van problemen dan van oplossingen.
—
Eerder verschenen op TW
