"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Tien dagen die de wereld deden wankelen

Woensdag, 11 oktober, 2017

Geschreven door: John Reed
Artikel door: Henk Slechte

De Russische Revolutie door de ogen van een Amerikaan

[Signalering] John Reed was een jonge Amerikaanse journalist met sympathie voor de Russische revolutie. Hij was er in 1917 iedere dag ter plekke bij en schreef er Tien dagen die de wereld deden wankelen over. Het is het enige boek over de Russische Oktober Revolutie dat is geschreven op basis van de fysieke aanwezigheid van de auteur bij alles wat gebeurde in de dagen voordat de bolsjewieken een proletarische proletarische arbeidersstaat uitriepen. Een gebeurtenis die, net als in 1517 de Reformatie en in 1789 de Franse Revolutie, de wereldgeschiedenis veranderde.

In zijn voorwoord zegt Reed dat hij gedurende de strijd niet onpartijdig was, maar het ‘verhaal over deze geweldige dagen’ wél wilde vertellen als een gewetensvolle journalist. Reed heeft zijn belofte de waarheid op te schrijven niet helemaal kunnen waarmaken, maar probeert inderdaad een zo compleet en consciëntieus mogelijk beeld te geven van alles wat hij meemaakte.

Reed en zijn vrouw arriveerden enkele weken voordat de revolutie uitbrak in Petrograd (zoals het te Duits-klinkende Sint-Petersburg sinds 1914 heette) en begaven zich in het revolutionaire gewoel. Ze stonden vooraan bij de bestorming van het Winterpaleis, bezochten revolutionaire vergaderingen en spraken met voor- en tegenstanders van de revolutie. Reeds boek verscheen in 1919. Lenin was verrukt maar Stalin niet, want zijn rivaal Trotski kreeg te veel aandacht. Anticommunist George Kennan prees het (later) om zijn literaire kracht en oog voor detail. Reed overleed in 1920 op zijn 33ste in Moskou aan tyfus en kreeg een ereplaats in de muur van het Kremlin bij enkele honderden bolsjewistische slachtoffers van de revolutiedagen.

Dit boek is een belangrijk historisch document. Het is daarom jammer dat het register wel personen, gebeurtenissen en plekken uitstekend beschrijft, maar daarbij geen paginanummers geeft. Dat had van een fascinerend leesboek ook een toegankelijke brong emaakt.

Hereditas Nexus

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine 

Boeken van deze Auteur:

Tien dagen die de wereld deden wankelen

Tien dagen die de wereld deden wankelen