Wat is tijd eigenlijk?
[Recensie] Tijd is eigenlijk best bijzonder. Want wat is tijd eigenlijk? En was het er altijd al of is tijd ontstaan? Vrijwel alles wat wij doen, heeft met tijd te maken. Tijdwachters gaat over de obsessie die de mens heeft met tijd en vooral ook ons verlangen om tijd te beheersen. Slechts zo’n driehonderd jaar geleden speelde tijd helemaal niet zo’n belangrijke rol in ons leven. Wie wilde weten of het ochtend of middag was, keek naar de zon. Donker was nacht en licht was dag. Veel simpeler werd het niet. Maar ergens in de geschiedenis zijn we geobsedeerd geraakt door tijd. Vandaag de dag kijken we voortdurend op ons horloge, de klok aan de wand, de computer, de telefoon of een ander apparaat waarop de tijd tot op de seconde nauwkeurig wordt weergegeven.
Tijdwachters probeert om ons te leren dat we ook wat minder door de tijd geleefd kunnen worden en met hulp van veel eigentijdse getuigen, waaronder kunstenaars, filmregisseurs, schrijvers, sociaal wetenschappers en nog meer deskundigen onderzoekt de auteur wat tijd is en hoe we er grip op kunnen krijgen. Via korte hoofdstukken met veel specifieke voorbeelden leren we heel veel aspecten van het fenomeen tijd kennen. Als kind denk je dat het eeuwig duurt voor je weer jarig bent of tot de volgende schoolvakantie aanbreekt. Naarmate de mens ouder wordt, lijkt de tijd steeds sneller te gaan.
Wie op een ambulance wacht, zal vijf minuten als een eeuwigheid ervaren terwijl diezelfde vijf minuten in andere situaties veel te snel omvliegen. Treinen rijden steeds sneller. Waar je er vroeger uren over deed om van de ene stad naar de andere te reizen bestaan er nu treinen die met 300 km per uur of meer over de rails vliegen. En het einde van het opvoeren van die snelheid is nog niet in zicht. Bij muziek is tijd enorm belangrijk. Elke dirigent zal dat beamen en een muziekstuk klinkt niet hetzelfde als er geen aandacht wordt besteed aan seconden.
‘Tijd is geld’ is een bekende uitdrukking. Vooral in fabrieken die werken met een lopende band is dat duidelijk zichtbaar. Wie kent niet de scène uit de film Modern Times met Charlie Chaplin. Snel, sneller, snelst. Wie iets koopt op internet kan het dezelfde dag nog in huis hebben. Gaat er iets mis en wordt de bestelling niet op tijd bezorgd dan vinden we dat een probleem. We hebben immers een tijd afgesproken? Ook politiek bedrijven, kan met tijd te maken krijgen. We kennen tegenwoordig het begrip ‘filibuster’. Het extreem lang praten met als doel een wetsvoorstel te vertragen of te blokkeren. De Amerikaanse senator Strom Thurmond presteerde het in 1957 om 24 uur en 18 minuten aan het woord te blijven. Zijn beweegredenen worden uitgebreid beschreven in Tijdwachters.
Het boek van Simon Garfield is een verzameling korte hoofdstukken met leuke wetenswaardigheden over tijd. Het zal niet veel veranderen aan de manier waarop wij met tijd omgaan maar het laat wel zien dat tijd belangrijker is en een veel grotere plaats in ons leven inneemt dan we beseffen. Een erg leuk boek om de tijd mee te doden.
—
Eerder verschenen op Hebban.nl
