"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Torenhoog en mijlen breed

Zaterdag, 2 december, 2017

Geschreven door: Tonke Dragt
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Nederlandse SF-klassieker

[Recensie] Een van de passages die voor altijd mijn liefde aanwakkerde voor andere werelden, de schoonheid van de natuur en het verlangen om die ‘wereld voorbij deze wereld’ te betreden, komt uit dit boek. Torenhoog en mijlen breed is een van de weinige oorspronkelijke Nederlandstalige Sf-boeken (uit die tijd, tegenwoordig zijn er gelukkig wat meer!) geschreven voor tieners, nog voor de huidige YA-rage (hier dus ook niet de standaard YA-thema’s zoals een driehoeksverhouding).

In een van de studieboeken die we gebruikten met Nederlands op school, (ik denk in de brugklas?), stond een deel uit dit boek. Het beschreef hoe hoofdpersoon Edu, die tot dan toe altijd in de steden had geleefd en onder een beschermende koepel, is neergestort in de wouden van Venus, waar schimmel en roest alle metalen en plastic vernietigen. Hij moet helemaal terug naar de koepel lopen, maar zijn beschermende uitrusting begint al snel te haperen en zijn wandeling wordt al snel een strijd om te overleven. Uiteindelijk voelt hij de neiging om zijn helm af te zetten, maar wat zal de destructieve omgeving van het bos met zijn lichaam doen, als het op metaal al zo’n effect heeft? Voor zover hij weet is het woud absoluut dodelijk… Het was een prachtig stuk tekst, met levendige beschrijvingen, dat de gedachten van de held weergaf terwijl hij ze dacht en dat mijn verbeelding in vuur en vlam zette. De beelden die ik toen voor me zag, ben ik nooit vergeten en ze hebben me sindsdien steeds geïnspireerd. Ik denk dat mijn eigen schrijven er ook door is beïnvloed.
Een paar jaar geleden, 25 jaar later, las ik het boek eindelijk helemaal. Ja, het duurde een hele tijd, maar dat komt omdat ik de auteur en de titel van het boek vergeten was… ik herinnerde me alleen de beschrijving van een astronaut in een giftig woud. Pas een paar jaar eerder hoorde ik dat het een boek was van Tonke Dragt. Maar toen duurde het nog even voor ik het boek zelf vond. Helaas kwam ik erachter, zoals dat vaak gaat met boeken die je voor het eerst als kind hebt gelezen, dat de meeste beelden in mijn geheugen afkomstig waren uit mijn eigen verbeelding. De scène waar het om ging was niet zo uitgebreid als in mijn herinnering , en de innerlijke strijd van de hoofdpersoon duurde helemaal niet zo lang. Maar nog steeds hadden de beschrijvingen een wilde schoonheid en de woorden raakten nog wel wat in mij. Misschien moet ik gewoon in een van mijn eigen boeken eens een keer een scène als deze schrijven.
Torenhoog en mijlenbreed is een rustig verhaal over het eerste contact met buitenaardsen, over de tegenover elkaar staande verlangens naar veiligheid en naar verkenning. Er is geen werkelijke slechterik in dit boek, zelf niet de menselijke natuur in zichzelf, maar slechts een hoofdpersoon die worstelt met het feit dat hij anders is dan anderen – in meerdere opzichten. Ik vond dat de schrijfster een paar mooie onverwachte keuzes maakte, bijvoorbeeld in de ontknoping van de liefdesaffaire, een onverwachte vriendschap, en wat de bedoeling is van de Afroini. Ik had zelf gehoopt op meer verkenning van de buitenwereld tegen het eind van het boek (hier wordt eerder de binnenwereld geëxploreerd, maar ik had meer van Venus willen zien). Er werden echter genoeg hints gegeven van wat er allemaal mogelijk is dat ik heel benieuwd werd naar het vervolg (Ogen van Tijgers).
Verder vroeg ik me af of de auteur beïnvloed was door Perelandra van C.S. Lewis. Want hoe zij Venus beschrijft komt op sommige punten overeen met de kenmerken van de planeet in het boek van Lewis: levendige kleuren, scherpe smaken en zelfs drijvende bossen…

Eerder verschenen op Hebban

Yoga Magazine

Boeken van deze Auteur:

De goudsmid en de meesterdief

De brief voor de koning

Ogen van tijgers

De strijd om de Hartenkoningin