Inspirerend, goed onderbouwd en alternatieve veranderingsmethode
[Recensie] 70% van alle verandertrajecten mislukt. Deze bewering kom je regelmatig tegen op internet. Maar is dit wel zo? Onderzoek van Sioo, Interuniversitair Centrum voor Organisatie- en Veranderkunde, toont een genuanceerder beeld. Ard-Pieter de Man, rector van Sioo en hoogleraar aan de Vrije Universiteit, geeft aan: “50% van de verandertrajecten haalt de doelen; 30% niet en de rest is grijs gebied. Wel lopen de meeste trajecten uit in de tijd.” Hoe dan ook geen vrolijk beeld. Wellicht leidt de Traag versnellen aanpak van Arend Ardon tot betere resultaten. Traag versnellen, reflectief en krachtig veranderen in het NU van Arend Ardon is geen standaard managementboek met een top-down benadering, stappenplan, checklisten en een voorbeeld adviesrapport. Arend Ardon hanteert een alternatieve aanpak van verandertrajecten. Organisatieverandering is geen haastklus. Als je wilt vernieuwen dan moet je vertragen. Zijn aanpak is gebaseerd op zeven principes over verlangen, vertragen en versnellen. Deze aanpak gebruik je bij adaptieve veranderingen zoals ingrijpende wijziging van werken, cultuur- en gedragsverandering. Het achterliggende idee is niet nieuw. ‘Haast u langzaam’ was namelijk de lijfspreuk van de succesvolle keizer Augustus.
Arend Ardon is sociaal psycholoog, bedrijfskundige, ondernemer, docent en auteur van diverse boeken over verandermanagement. Hij promoveerde op het onderwerp proefschrift over leiderschap in complexe veranderprocessen.
Deel 1 gaat over verlangen en behandelt de principes ‘geef een stem aan verlangen’ en ‘creëer een vernieuwend klimaat’. Vernieuwing is de stem van het collectieve verlangen. Het verlangen komt van binnenuit de organisatie. Verlangen is het vertrekpunt en geeft richting aan het handelen in het nu. Waar verlangen is, ontstaat leiderschap. Niet één leider met een groep volgers maar intrinsieke gemotiveerde mensen leveren een bijdrage aan een collectief verlangen. Hoe herken je een vernieuwend klimaat? Ruimte, vertrouwen, samenwerking en creativiteit zijn voor de hand liggende speerpunten. In de praktijk blijkt dit lastig. Medewerkers voelen zich beperkt in hun handelen en koplopers voelen zich geremd. Voorspelbare reacties voorkomen dat je uit de bocht vliegt. Arend Ardon onderkent zeven balancerende krachten. Denk hierbij aan ruimte geven voor initiatieven, maar niet onbegrensd, fouten maken mag maar bedenk welke soort fouten ongewenst zijn.
Het onderwerp van deel 2 is vertragen. Arend Ardon bespreekt de principes ‘zie hoe je het verleden herhaalt’ en ‘breek met oude gewoontes’. Wat je doet komt soms niet overeen met wat je wilt. Door gewoontegedrag blijf je hierin volharden. ‘Slicing’ is een observatiemethode voor herkenning van ongewenste gewoontes. Dunne plakjes van interactie, zoals hoe groeten mensen elkaar en taalgebruik, geven informatie over onderlinge relaties en samenwerking. Arend Ardon onderscheidt remmende en lerende taal. Remmende taal is herhalend, defensief en passief. Lerende taal is onderzoekend, reflectief en actief. Door goed te luisteren hoe medewerkers spreken over verandersituaties ontdek je ongewenste gewoontes. Je komt los van oude gewoontes door te vertragen, verdragen en verkennen. Verdraag het ongemak en onzekerheid en verken nieuwe mogelijkheden.
Deel 3 gaat over versnellen. Hierin komende principes ‘verken het onbekende’ en ‘streef naar consistentie aan bod’. Verken het onbekende door te experimenteren. Stel je open voor verrassingen. ‘Trial and learn’. Gedrag veranderen is lastig. Koppel je nieuwe gedrag aan gewoontes. Bijvoorbeeld als ik met iemand kennis maak dan herhaal ik zijn/haar naam en gebruik ik een geheugentruc om de naam te onthouden. Traag versnellen houdt in dat je in het hier-en-nu van het verleden leert en de toekomst creëert. Werken aan vernieuwing in een ‘oude setting’ lukt niet. Echte vernieuwing vindt plaats in een omgeving in overeenstemming met je doelen. Dit geldt ook voor je persoonlijk leven. Als je wilt afvallen zorg er dan voor dat je geen ongezonde dingen in huis hebt. Als je een verandering wilt, begin er dan vandaag mee. Het boek sluit af met het geven van tips over persoonlijk leiderschap.
Na het lezen van het boek is mijn visie op verandertrajecten verbreed. Ik ben de toegevoegde waarde gaan inzien van de verfrissende aanpak van Arend Ardon zowel zakelijk als privé. Ik heb moeite om goede voornemens vol te houden. Met het advies van Arend Ardon om nieuw gedrag te koppelen aan gewoontes gaat mij dit beter lukken.
De auteur hanteert een vlotte schrijfstijl met beeldend taalgebruik. De theorie is goed onderbouwd en helder beschreven met veel praktijkvoorbeelden uit zijn eigen adviespraktijk. Illustraties en stroomschema’s verduidelijken de theorie. Elke hoofdstuk bevat korte vragenlijsten met zogenaamde trage vragen. Deze vragen helpen je om opgedane inzichten direct in de praktijk te brengen. Een literatuurlijst en een lijst met trefwoorden ontbreken. De auteur gebruikt wel voetnoten.
Traag versnellen, reflectief en krachtig veranderen in het NU van Arend Ardon is een inspirerend en goed onderbouwd boek over organisatieverandering. De aanpak van de auteur vergroot de kans op succes van verandertrajecten. Dit is ook een geschikt zelfhulpboek voor versterking van je persoonlijk leiderschap. Je hebt durf nodig en moet bereid zijn om je kwetsbaar op te stellen. Verwacht niet direct succes en haast je langzaam.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
Uitgever(s): Management Impact
ISBN: 9789024434879
