Vijftig landen die niet meer bestaan
[Signalering] Het idee is origineel. De Noorse architect en publicist Björn Berge verzamelt postzegels, één van elk van de meer dan 1000 landen die ooit een postzegel uitgaven. Hij beschrijft van de vijftig zijns inziens markantste landen die niet meer bestaan de geschiedenis aan de hand van de bijbehorende postzegel. In de inleiding legt hij uit dat postzegels een rol speelden in de propaganda van de prille landen die vaak om politieke redenen waren ontstaan en om dezelfde redenen verdwenen. Zijn idee is goed uitgewerkt. De landen zijn verdeeld in periodes en iedere beschrijving begint met een titel die het land karakteriseert, de naam van het land, de jaren waarin het bestond, de oppervlakte en het aantal inwoners en een kaartje.
Elke beschrijving heeft een historische rode draad, en vaak citeert Berge relevante literaire schrijvers, zoals Günther Grass bij Danzig. Een uitleg van de postzegel die hij van het land bezit is onderdeel van ieder verhaal. Het boek is aantrekkelijk uitgegeven, maar heeft een oplettende redacteur gemist. De taal is slordig en veel historische feiten zijn onnauwkeurig. Berge vermeldt in het stuk over het Koninkrijk der beide Siciliën een opstand in 1949, wat natuurlijk 1849 moet zijn, en doet Garibaldi tekort door hem een guerrillastrijder te noemen maar zijn hoofdrol in de Italiaanse eenwording niet te vermelden. Bij Oranje Vrijstaat heten de kolonisten Hollandse en Franse Hugenoten, en het is kort door de bocht om in het verhaal over de Zuid-Molukken te zeggen dat de VOC failliet ging. Berge noemt de geschiedenissen bescheiden een verzameling ‘verhaaltjes voor het slapengaan’. Ze zijn meer, want ze geven een soms verrassend inzicht in de manier waarop landen ontstonden en vervolgens weer werden afgeschaft, en de postzegel geeft vaak een boeiend accent.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
