"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Vrouw aan de piano

Donderdag, 14 februari, 2019

Geschreven door: Veerle Janssens
Artikel door: Jeanette van de Lindt

Eerst lezen en daarna luisteren

[Recensie] Veerle Janssens was journaliste. Na een burn-out gooide ze op haar vijftigste verjaardag het roer drastisch om. Ze begon in een nieuwe baan en kocht een nieuwe piano. Ze besloot in het jaar daarna alleen nog pianostukken van vrouwelijke componisten te spelen en het boek Vrouw aan de piano te schrijven. Een boek, zoals ze zelf zegt, dat ze zelf had willen lezen toen ze piano studeerde. Janssens verdiept zich in het leven van de vrouwen die pianostukken componeerden. Dertien hoofdstukken van februari tot en met weer februari lezen we over vrouwenlijke componisten uit de 19de en 20ste eeuw en over een aantal hedendaagse.

Er zijn vrouwelijke componisten waar we allemaal wel van gehoord hebbben. Fanny Mendelssohn, Clara Schumann of Anna Magdalena Bach. Maar er zijn er nog veel meer wiens naam bij de meeste mensen helemaal geen belletje doet rinkelen. Cécile Chaminade, Augusta Holmès of Germaine Tailleferre om er maar een paar te noemen. Tegelijkertijd is het een dagboek over het leven van Veerle Janssens zelf. Vrijwel naadloos weeft ze haar eigen leven door de verhalen heen. Haar herstel van een burn-out en de grote veranderingen in haar leven vormen een rode draad door alle hoofdstukken.

Daarnaast vertelt het boek op plezierige en informatieve wijze over het leven en werken van bekende en vooral veel minder bekende vrouwelijke componisten. Fanny Mendelssohn en Clara Schumann leefden in dezelfde tijd en kwamen bij elkaar over de vloer. Het was de tijd van huiskamerconcerten en een druk muzikaal leven. Geen wonder dus dat de vrouwen elkaar inspireerden. Anna Magdalena Bach was een bekende zangeres met een eigen carrière maar de verhuizing naar Leipzig, waar Bach zijn werk heeft, maakte een einde aan haar zangcarrière. Vrouwen mogen in die tijd geen kerkmuziek uitvoeren en de opera in Leipzig is gesloten. Ze zingt uitsluitend nog in privékring en schrijft muziek.

Het valt niet mee om als vrouwelijke componist een plaats te veroveren tussen alle bekende mannelijke componisten en vaak lukt dat ook helemaal niet. Terwijl Janssens daarover schrijft, wordt ze er door haar dochters op attent gemaakt dat ook zij haar leven in de schaduw van haar man heeft geleefd en dat het tijd is om haar eigen plek in te nemen. Ook haar leven is boeiend en mag beschreven worden, vinden haar dochters. Langzaam maar zeker gaat haar dat ook steeds beter af. Haar dochters stimuleren haar erg om iets nieuws te beginnen en haar dromen waar te maken. Ze is actief op Facebook en merkt daar dat haar collega’s het haar niet in dank afnemen als ze stappen zet waardoor ze in hun vaarwater komt.

Boekenkrant

Ze maakt in de dertien maanden van het boek een ontwikkeling door die haar leven een andere koers zal geven. Ze groeit en kiest haar eigen weg. Zo wordt het een boeiend geschreven dagboek met daartussen steeds weer een vrouwelijke componist die vaak ook moest vechten om een plek te vinden in een mannenwereld. Het is al met al heel interessant en aangenaam leesvoer. Wel is het aan te raden om een notitieboekje bij de hand te houden. Van veel, vooral de nog onbekende componisten, zul je de muziek willen opzoeken en beluisteren. Want het boek maakt nieuwsgierig en gelukkig kunnen we op het internet vandaag de dag heel veel terugvinden. Ook de bronnen die de schrijfster heeft geraadpleegd, en die ze noemt in haar teksten, zullen veel lezers nieuwsgierig maken.

Eerder verschenen op Hebban.nl