Politieke oriëntatie in het Nieuwe Klimaatregime
[Signalering] Als publicatiedrift een graadmeter is voor de mate van urgentie van een probleem, dan is duidelijk dat voor wetenschapsantropoloog Bruno Latour de tijd dringt. Het pamflet Waar kunnen we landen? Politieke oriëntatie in het Nieuwe Klimaatregime is het vervolg op Oog in Oog met Gaia uit 2017. Daarin analyseerde hij de mondiale discussie (en onwil) met betrekking tot de ecologische problemen. In de tussentijd trok president Trump Amerika terug uit het Parijse klimaatakkoord. Voor Latour hét bewijs dat het klimaat een groeiend en veelkoppig (maar nog altijd miskend) geopolitiek monster is. Én dat er wat moet gebeuren.
Trumps bezwaren tegen de klimaatakkoorden illustreren feilloos dat ecologie verbonden is met elk ander ongelijkheids- en machtsvraagstuk (vandaar: klimaatregime), en ook dat er van een gemeenschappelijke oriëntatie geen sprake is. In Waar kunnen we Landen? geeft Latour die oriëntatie, door eerst de vele disposities in kaart te brengen. Daarbij modelleert hij de verschillende posities in een planetarium. Die keuze voor deze beeldende fictie is effectief, want verbeeldt uitstekend hoezeer mensen langs elkaar heen praten. Bovendien houdt hij daarmee een veelomvattend, complex probleem overzichtelijk.
Latours verbeelding van het ecologische probleem als planetarium is aantrekkelijk, maar heeft als nadeel dat bedenkingen eenvoudig geclassificeerd en terzijde kunnen worden geschoven. Als visionaire planetariumbouwer kan Latour onproductieve ideeën namelijk gemakkelijk verbannen naar een afgelegen planeet. Het is een minimale kritiek, want met Waar kunnen we landen? toont Latour zich een geraffineerd, creatief en vooral geëngageerd denker.
—
Eerder verschenen in Sociologie Magazine
