"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Wat is heilig

Zondag, 23 juni, 2019

Geschreven door: Rowan Williams
Artikel door: Onbekend

Een zoektocht naar heiligheid

Anglicaans theoloog Rowan Williams onderneemt in zijn nieuwe bundel een zoektocht naar heiligheid.
De bundel waaiert breed uit, maar de worstelingen en vragen uit vroeger tijden blijken ook nu nog actueel te zijn.

Wat maakt het leven van een heilige zo aanstekelijk, hoe werkt ‘heiligheid’ eigenlijk? In zijn nieuwste boek keert theoloog Rowan Williams (1950), voormalig anglicaans aartsbisschop van Canterbury en hoofd van het Magdalene College in Cambridge, de blik naar binnen om door te denken over waar we iets ‘heiligs’ kunnen ontdekken. ‘Heilig’ omschrijft Williams als “levens waarin iets werkt, waarin een
heelheid bereikt wordt, wat op ons overkomt als een briljante muziek- of toneeluitvoering die Gods handelen weerspiegelt”.

Nieuwsgierig om iets meer van die muziek te horen en van die heiligheid te vinden duik je deze bundel
in, om dan te ontdekken dat er geen helder betoog of overzichtelijke opbouw in zit. Want hoewel de
ondertitel christendom voor mensen van vandaag luidt, is dit geen echt ‘publiekstheologisch’ boek. De
lezingen en artikelen in deze bundel verschillen enorm naar vorm en inhoud, en hier en daar ook van
kwaliteit. Ogenschijnlijk hebben de teksten niet veel gemeen: onderwerpen variëren van iconen, manieren van bijbellezen, seksualiteit en een lacaniaanse reflectie op zelfkennis.

Maar wat hen samenbindt, is de zoektocht naar de aantrekkingskracht van een geïnspireerd leven
gericht op God. Deze zoektocht leidt je als lezer langs een rijke christelijke traditie: van theologen en dichters tot kloosterregels en stadsspiritualiteit, woestijnvaders en kluizenaars. Williams behandelt een veelheid aan bronnen met een indrukwekkende zorgvuldigheid en creativiteit. Deze inhoudelijke breedte laat goed zien dat het hem niet gaat om een duidelijk en overzichtelijk betoog als handleiding
voor een christelijk leven. Veel meer probeert hij te wijzen op het belang van aandacht en verbinding, van een spiritualiteit die op elk gebied van de menselijke ervaring zeggingskracht heeft. Dat maakt dat de worstelingen en vragen van de besproken heiligen ook ónze worstelingen en vragen zijn, ongeacht of dat leven zich in de zevende, vijftiende of twintigste eeuw afspeelde.

Bergen

Die theologische agenda klinkt als refrein door in elk artikel. Dat is bijzonder, want de verschillende
teksten zijn over een tijdsspanne van meer dan twintig jaar geschreven. Het geeft aan dat Rowan
Williams in zijn gehele werk bouwt op een breed theologisch fundament dat actueel blijft en zeggingskracht heeft. En hoewel je soms zou wensen dat dit refrein een krachtigere positie inneemt,
bijvoorbeeld wanneer het gaat over seksualiteit en de verschillende vormen van partnerschap, geeft
deze aandachtige theologie je inspiratie en ideeën. De wonderlijke ‘antitheologie’ van Juliana van
Norwich (“genade is Gods ‘nee’ op ons ‘nee’”) of de kwetsbare close reading van Teresa van Avila: er
zit een zekere aantrekkingskracht in deze mensenlevens die ervoor zorgt dat je na het lezen nog steeds
de vraag stelt: heiligheid, hoe werkt dat nu eigenlijk?

Eerder verschenen in Volzin

 

Boeken van deze Auteur:

Wat is heilig

God ontmoeten in Paulus