De veelomvattendheid van identiteit
[Signalering] Dikwijls voelen we duidelijker wat we niet willen, dan wat we wél willen. Waar we van walgen laat zich makkelijker verwoorden, dan waar we blij van worden. Deze gedachtegang geldt ook voor identiteit, zo ondervond de Franse sociologe Nathalie Heinich. Verbaasd over de polariserende werking van de term in het publieke debat, achtte ze het noodzakelijk om een geïnformeerde analyse te bieden. Tijdens de voorbereiding van het boek werd duidelijk hoe veelomvattendheid de term
is. Een veelomvattendheid die nog eens wordt bemoeilijkt, doordat links en rechts de term anders (maar allebei foutief) hanteren.
Na te hebben vastgesteld wat de achtergrond is van de Babylonische spraakverwarring over identiteit en na een uitgebreide bespreking van bestaande, vaak binaire, modellen om identiteit te begrijpen, ontwikkelt Heinich een driedelig model waarmee zij vaststelt wat identiteit wél is. Identiteit, aldus Heinich, bestaat uit toeschrijving door anderen; presentatie
voor anderen; en zelfperceptie door het individu zelf. De actuele emotionele debatten zijn vervolgens te begrijpen door de incongruenties te bestuderen die kunnen ontstaan tussen deze elementen.
Heinichs model lijkt sterk op de ideeën van symbolisch interactionisten
zoals Charles looking glass self Cooley en Irving presentation of self Goffman. Haar boek leest als een actualisering van deze onderzoeksperspectieven en biedt, mede door haar persoonlijke voorbeelden, een handzame gids voor sociaalwetenschappelijk
onderzoek naar identiteit.
—
Eerder verschenen in Sociologie Magazine
