Feiten en mythes over het weer
[Recensie] De zon schijnt in een strakblauwe hemel. Maar een stevige wind laat de kale takken kraken. Een mooie maar gure winterdag: Erwin Kroll had het met zijn niet aflatende enthousiasme zeker beaamd. Buiten is het weer; binnen lees ik erover. In een fraai geïllustreerd boek laten Harry Geurts en Jacob Kuiper, beiden werkzaam bij het KNMI, de vele facetten van ‘het gesprek van de dag’ de revue passeren. Van de geschiedenis van de meteorologie, de klimaatverandering, het gevaar van bliksem en te veel zonneschijn, de soorten wolken en hoe ze te herkennen, tot aan dieren als regenvoorspellers, storm als inspiratiebron voor componisten en de weergaloze winter van 1963.
Een systematische verhandeling over het weer is Weergaloos Nederland niet geworden. De grote diversiteit aan onderwerpen, de snelle afwisseling van wetenschappelijke kennis met een veelheid aan fait divers en vermakelijke anekdotes maken het boek eerder tot een aardig lees-, kijk- en bladerboek, dat de leek, die eindelijk eens echt over het weer wil meepraten, op vele vragen een kort maar adequaat antwoord geeft. Wat heeft de luchtdruk met het weer te maken? Wat wil het zeggen dat er plaatselijk 10 mm regen is gevallen? Wat is gevoelstemperatuur? Waarom is het gat in de ozonlaag er maar een paar maanden per jaar? Hoe wordt de betrouwbaarheid van het ijs bepaald? Is het op de hondsdagen ook hondenweer? Na lezing van dit boek hoeft u in een praatje over het weer nooit meer met de mond vol tanden te staan.
U kunt dan meteen mooi enkele mythes over het weer ontkrachten. Zo wordt de klacht dat we in een kikkerlandje leven waarin de paraplu altijd paraat moet staan, niet gestaafd door de feiten. Het blijkt nog geen 7% van de tijd te regenen, en daar horen dan ook nog de uren van de nacht bij! En de voorspelling ‘morgenrood brengt regen in de sloot’, zo heeft een actieve weerman onderzocht, komt maar in twee van de tien gevallen uit.
Weergaloos Nederland mist een rode draad en duidelijke vraagstelling. Het is van alles wat. Van hittegolf tot weeralarm, en nog veel meer over het weer, zo luidt de nogal willekeurige ondertitel. Waar diepgang dreigt, blijkt het item al weer ten einde. Voor wie dit geen bezwaar vindt, valt er veel te leren en te genieten. Mede door de mooie foto’s en heldere grafieken, tabellen en figuren.
Buiten schijnt nog steeds de zon, maar ik vermoed dat de gevoelstemperatuur behoorlijk tegen zal vallen: het wordt tijd om met de opgedane kennis het weer eens aan den lijve te ondervinden.
—
Eerder verschenen op Intermediair
