Van Washington tot Trump, het rariteitenkabinet
[Recensie] In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 maakte het campagneteam van Hillary Clinton een filmpje van Trump en zijn Republikeinse tegenstanders. Dit filmpje, waarin de Republikeinse tegenstanders Trump hem van verschillende niet lovenswaardige eigenschappen betichtten, vormt de aanleiding voor het boek Weirdo’s in het witte huis.
“Het is me nogal een rijtje. Bedrieger, nep, racistisch, pestkop, immoreel, narcis, vulgair, pathologische leugenaar, kleineren, zwak en onzeker, hebzuchtig, pronkend, vrouwenhater, religieus onverdraagzaam racistisch, xenofoob, ongeschikt als opperbevelhebber en dringend behoefte aan therapie.”
Van deze eigenschappen bekijkt Peter van der Heiden in hoeverre deze inderdaad kloppen bij Trump. Daarnaast bekijkt Van der Heiden ook of Trump de enige Amerikaanse president is met deze eigenschappen.
“Zoals de titel van dit boek al een beetje weggeeft, valt er op meer van de voormalige bewoners van 1600 Pennsylvania Avenue NW wel wat af te dingen.”
Het filmpje van het campagneteam van Hillary Clinton, het unifier-filmpje, heb ik in 2016 gezien. Ik weet nog dat ik enerzijds verbaasd was dat mede-Republikeinen zo’n sterke bewoordingen gebruikten en dat ik anderzijds vreesde dat dit filmpje juist goed zou zijn voor Trump. Dat laatste klopt inderdaad, Trump won de verkiezingen en werd president van de USA. Sindsdien is mijn verbazing over waarmee Trump allemaal wegkomt niet kleiner geworden. Na het lezen van Weirdo’s in het witte huis snap ik beter hoe het kan dat Trump nog president is en snap ik ook dat er een grote kans is dat hij herkozen wordt.
In die zin geeft het boek een goede inkijk in de Amerikaanse politiek. Het wordt duidelijk dat het aantal ontvangen stemmen (de popular vote) vaak niet voldoende is (door het systeem met kiesmannen). En als de uitslag niet duidelijk genoeg is, beslist het Hooggerechtshof (waarbij de politieke voorkeur van de rechters vaak de doorslag geeft). Een systeem dus waarbij lastig te voorspellen is wie zal winnen en een systeem ook waarbij zelfvertrouwen gewaardeerd wordt.
“Om de leiding van een land … te ambiëren, moetje ervan overtuigd zijn dat jij degene bent die dat het best kan. Enig narcisme vind je dan ook al snel bij politici en bestuurders en dus bij presidenten.”
Ondanks de heldere beschrijving van de presidenten en hun tekortkomingen, valt er echter ook wel wat op het boek aan te merken. Een van die aanmerkingen is de schrijfstijl. De schrijfstijl is niet droog, het leest dus niet als een geschiedenisboek. Toch was het door de schrijfstijl soms lastig bij het verhaal te blijven. Dat komt doordat veel zinnen een bijzin hebben, welke midden in de zin geplaatst is: “Jimmy Carter en Gerald Ford bijvoorbeeld, misschien niet toevallig de opvolgers van de ‘keizerlijke presidenten’ Lyndon Johnson en Richard Nixon, waren vergeleken met hun collega’s bloedsaai.” Dit maakt dat je wat harder moet werken om de tekst tot je te nemen.
Waar ik me tijdens het lezen meer aan ergerde dan de schrijfstijl, is dat de eerste presidenten beoordeeld worden volgens de huidige normen en waarden. En dat terwijl de wereld er in de tijd van George Washington toch echt anders uitzag. Gelukkig relativeert Van der Heiden dit in het slot van het boek.
“Anderen waren racistisch, maar dat is niet alle presidenten in dezelfde mate aan te rekenen, aangezien de Amerikaanse maatschappij tot aan Lincoln en in feite nog veel langer langs racistische lijnen was georganiseerd.”
Voor wie er de concentratie voor heeft en er zelf de relativering bij kan denken is Weirdo’s in het witte huis dus inderdaad een mooi overzicht van het rariteitenkabinet dat de Amerikaanse presidenten samen vormen. En het boek geeft zeker een verhelderend overzicht van alle presidenten tot nu toe.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
