"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Winterbijen

Vrijdag, 2 oktober, 2020

Geschreven door: Norbert Scheuer
Artikel door: Evert van der Veen

Bijenhouder in oorlogstijd

“Het werk aan het geheime transportmiddel is bijna afgesloten. Ik zal naast de twee nepkasten met de vluchtelingen erin drie goed ontwikkelde volken van in totaal 120.000 bijen meenemen, een groot leger van waakbijen; dan doet niemand ons wat, zeg ik met een glimlach tegen het meisje om iets van haar angst weg te nemen”, pagina 143.

[Recensie] Bij toeval hoorde de auteur het verhaal van bijenhouder Egidius Agimond in de Eiffel ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hij wist zijn hobby als imker in te zetten om mensen over de grens te smokkelen, op weg naar de vrijheid. Deze roman is op dit waargebeurde verhaal gebaseerd en speelt vanaf januari 1944 tot aan de bevrijding in 1945.

Het boek bevat beschouwingen over het imker zijn en de lezer leert zo iets over het  het leven van bijen. Agimond is ook docent Engels en Latijn en heeft belangstelling voor middeleeuwse teksten. Het boek heeft een aantal uitgebreide citaten van een monnik uit 1489. Via een boek in de bibliotheek ontvangt Agimond informatie over nieuwe vluchtelingen die hij vervolgens probeert te helpen. De titel suggereert dat de bijen en de ontsnapping via bijenkasten centraal staat in dit boek maar dat is slechts ten dele het geval. Er zijn ook beschrijvingen van de Duitse bezetting, de gevolgen van de oorlog en andere personen in de omgeving van Agimond. Hij heeft ook interesse voor vliegtuigen: vele typen zijn als tekening afgebeeld met een korte technische omschrijving.

De Eiffel is de aanvliegroute voor bombardementsvluchten in Duitsland. Vele vluchtelingen vinden in een bijenkast de vrijheid. Het is een bijzonder verhaal maar toch vind ik de wijze waarop het in dit boek is verwoord niet echt geslaagd. De vorm van het dagboek zorgt op zichzelf al voor een zekere opdeling van het verhaal en bovendien wisselt de focus van de mensensmokkel naar middeleeuwse teksten en een liefdesrelatie. Het verhaal had aan kracht kunnen winnen wanneer Scheuer zich meer op het eigenlijke onderwerp – waar de titel naar verwijst – had geconcentreerd.

Boekenkrant

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles