"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Young Scientist Wetenschapskalender 2019

Zaterdag, 22 december, 2018

Geschreven door: New Scientist
Artikel door: Sanne Deurloo

Elke dag een hapje wetenschap

[Recensie] Het is geen boek in de klassieke zin, maar er valt een hoop te lezen en te leren in de Young Scientist Wetenschapskalender 2019. Een fijne verzameling weetjes, experimenten en grapjes vanuit allerlei verschillende vakgebieden.

Mijn zevenjarige dochter was nog iets te jong voor de versie van 2018, maar we gebruikten de Young Scientist Wetenschapskalender afgelopen jaar al geregeld als kleine leesoefening aan het begin van de dag. Tenminste als het onderwerp er geschikt voor was. Zij las de vraag aan de voorkant; ik de uitleg aan de achterkant. De eerste vraag van de kalender uit 2019 zal ook wel naar haar smaak zijn: “Honden zijn trouw en luisteren goed, maar katten doen altijd waar ze zelf zin in hebben. Hoe komt dat?”

Magische modder

De kalender van 2019 blinkt net als die van dit jaar uit in veelzijdigheid: naast exacte vakgebieden als natuurkunde, wiskunde en biologie is er ook ruimte voor taalkunde en geschiedenis. Het zijn niet alleen maar weetjes, zoals het antwoord op de vraag over honden en katten (in het kort: de mens koos de hond uit en veranderde wilde wolven in brave honden, terwijl de katten er zelf voor kozen om bij ons te komen wonen. Ze hoefden zich alleen maar een beetje netjes te gedragen, zodat we ze niet wegjoegen).

Hereditas Nexus

Er staan ook opdrachtjes in (“Noem alle zeven werelddelen op. En om het echt moeilijk te maken ook het achtste”) en experimenten (“Hoe kun je zien dat de aarde een bol is?” – dat zouden de mensen van de Flat Earth Society moeten weten). Verder staan er recepten in voor onder andere het maken van een fluitje uit een rietje of magische modder van aardappels. Raadsels en puzzels en zelfs opvoedkundige adviezen: je ouders hebben gelijk als ze zeggen dat je je spruitjes moet opeten, want je moet je smaak trainen.

Ada-Lovelacedag

De kalender wordt gemaakt door de redactie van de Nederlandstalige NewScientist en dat merk je. De stukjes zijn geschreven door mensen met kennis van zaken en er komen niet alleen al langer bestaande wetenswaardigheden aan bod (zoals uitleg over stalagmieten en stalagtieten en de formule E=MC2), maar ook recentere inzichten en verhalen uit de wetenschap. Zo is dat achtste continent uit de vraag hierboven Zeelandia, een grotendeels verzonken continent waarvan Nieuw-Zeeland de grootste landmassa is en dat pas begin 2017 als echt continent werd erkend. En er staat ook een verhaal in over de bijzondere steeds maar door-ontploffende supernova die vier jaar geleden werd ontdekt door astronomen.

Het enige nadeel van de kalender is misschien dat de stukjes vrijwel nooit iets met de dag zelf te maken hebben. Geen weetje over π op π-dag (14 maart) en niets over liefde of bloemen op Valentijnsdag. Vooruit: wel iets over dichten op 5 december, maar de enige speciale dag die ik verder ben tegengekomen, is de Ada-Lovelacedag en dan ook nog op de verkeerde datum. Namelijk op 10 december. Dat is weliswaar haar geboortedag, maar Ada-Lovelacedag, de internationale dag om de vrouwelijke prestaties in wetenschap, techniek, bouwkunde en wiskunde te vieren, valt op de tweede dinsdag in oktober. Op dinsdag 8 oktober heeft de Young Scientist Wetenschapskalender het echter over de poolvos…

Eerder verschenen op Kennislink