Essay over de moderne universiteit
[Recensie] Wat zou gebeuren wanneer alle studenten, docenten en bestuurders in Nederland dit boek over de moderne universiteit zouden
lezen en serieus met elkaar bespreken? Zou dat net als pakweg vijftig jaar geleden tot een radicale verandering van academia leiden? Eelco Runia levert in dit uitermate goed geschreven en zeer belangwekkende boek goede argumenten voor zo’n verandering.
Als ex-docent theoretische en intellectuele geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen presenteert hij zijn argumenten in de vorm van brieven aan buitenstaanders van de universitaire wereld, Kamerleden, universitair bestuurders, collega’s, studenten, promovendi, bedrijfsartsen en de belastingbetaler. Met verve geeft hij ze te verstaan dat de universiteit een bedrijf is geworden dat academische waarden aan de laars lapt en zich kenmerkt door deprofessionalisering en bureaucratisering. Een indicator voor de bureaucratisering is dat inmiddels een hoger percentage medewerkers tot het Ondersteunend en BeheersPersoneel (OBP) behoort dan tot het wetenschappelijk personeel.
Maar de scheidslijn loopt niet zozeer tussen dit wetenschappelijk personeel en het OBP als wel tussen wetenschappers en managers. Managers knevelen zowel het wetenschappelijk personeel als het OBP en hoeven met de door de wet Modernisering Universitair Bestuur ingevoerde top-down-structuur geen verantwoording af te leggen aan degenen die zij besturen. En dat zoveel medewerkers burnouts krijgen en bij bedrijfsartsen aankloppen is niet verwonderlijk als het aantal fte’s per cursus daalde met meer dan een derde, het aantal studenten per werkgroep steeg met een kwart en tussen 2000 en 2015 de jaarlijkse rijksbijdrage per student daalde van €20.000 naar €14.000.
Gezien de noodzaak om iets te doen aan de zorgwekkende toestand van Nederlandse universiteiten zouden bestuurders er goed aan doen rond Kerstmis aan alle medewerkers dit juweeltje van Runia te schenken.
—
Eerder verschenen in Sociologie Magazine
