Gedichten van Maartje Smits
[Voorpublicatie] Het gaat niet goed met de planeet. Elke dag bereiken ons onheilstijdingen over de opwarming van de aarde, het uitsterven van diersoorten, hongerplagen, overstromingen, orkanen, et cetera. Als het om de natuur gaat is er geen reden tot vrolijkheid zou je denken. Maar dat is niet de mening van dichter Maartje Smits. In haar nieuwe bundel Hoe ik een bos begon in mijn badkamer neemt ze het ecologisch vraagstuk tot onderwerp en komt ze met verrassende, humoristische inzichten en hilarische vondsten. Smits is van mening, zo zou je kunnen concluderen, dat milieuambtenaren, natuurbeschermers en milieuactivisten veel te serieuze mensen zijn. Ze neemt hen op de hak door hun jargon over te nemen en beleidsbepalingen en aanbevelingen om te bouwen tot gedichten, deels letterlijk geciteerd. Een mooi voorbeeld hiervan is Webcamvos (zie onder). Je kunt je de tekst op de website van Natuurmonumenten er al helemaal bij voorstellen.
Meteen al op pagina een pakt Smits uit met de opdracht in haar bundel. “Voor alle ecoducten die ik stiekem overstak,” schrijft ze en somt er dan twaalf op. Dan snap je meteen wat er gaat komen. Jules Deelder in het bos, zoiets.
Er is ook een serieuze ondertoon te vinden in veel gedichten van Smits en lang niet alles is alleen maar grappig. Maar zelfs haar cyclus over een mislukte zwangerschap wordt buitengewoon geestig als ze probeert het afgestorven embryo milieuvriendelijk op te vangen. Natuurlijk vindt Smits dat het een goede zaak als de ecologisten de planeet proberen te redden. Maar Smits‘ boodschap blijft toch wel: met somberen kom je er niet. Natuur en humor, wat een ijzersterke combinatie in een ijzersterke en originele bundel.
De Leesclub van Alles publiceert drie gedichten uit Hoe ik een bos begon in mijn badkamer
—
WEBCAMVOS
even geduld
wildernis
watch watch
door slechte verbinding in het bos
kan de camera eruit liggen
en de webcamvos
jongt vroeg dit jaar
berken zeven hun dagelijkse kilo’s
een partijtje lichte zoogdieren
spot in het struikgewas
—
ALLES BLIJFT GELIJK
aan het tafeltje achter mij twijfelen twee vrouwen
tonijn is slecht
vlees ook erg maar
we mogen ons best een keertje trakteren
door de lunchroom drijven twee tuna melts
gevolgd door het voornemen
deze lunch te compenseren
drie dagen de wc niet doorgetrokken
—
DE LAATSTE MENS
nu de arena opdroogt
nu een koufront over de tribunes klettert
nu schoothondjes gonzen
en wraakzuchtig loenzen naar
de laatste mens
een volwassen exemplaar
zij pronkt
haar melkklieren waar generaties in zijn verschrompeld
zelfs chimpansees hebben lang geleden
hun interesse verloren
dit is toch geen plek om uit te sterven
de laatste mens tekent hokjes in het zand
om zich thuis te voelen
ze kent alle namen van dieren en andere
begrippen die in onbruik zijn geraakt
—
(foto Maartje Smits: Monica Curtin)