Radicalisering in Maastricht
[Recensie] Sultan Berzel uit de Maastrichtse wijk Wittevrouwenveld pleegde in november 2014 een zelfmoordaanslag in Bagdad. Een jaar eerder bracht de verlegen jongen nog een bezoek bij Prodemos, het ‘Huis voor democratie en rechtsstaat’ in Den Haag.
Hij studeerde toen nog toerisme en met medestudenten deed hij er een verkiezingstest. Op een briefje schreven ze hun politieke voorkeuren om bij de kassa te horen welke partij het beste bij hen paste. Bij Sultan was dat de PVV.
Het is één van de vele opmerkelijke anekdotes die de Limburgse journalisten Johan van de Beek en Claire van Dyck aanhalen in hun boek Sultan en de lokroep van de jihad. Sultan reageert woedend op de politieke test en richt vernielingen aan bij ProDemos. Het levert hem een schorsing op van drie maanden, waardoor hij aan het eind van het schooljaar blijft zitten.
Vermoedelijk was die studievertraging voor Sultan aanleiding om te besluiten om af te reizen naar het kalifaat. In september 2014 vertrekt hij met zijn plaatsgenoot Rezan die in een maand na Sultan in Syrië om het leven komt. De twee jongens hadden geen strafblad en stonden op geen enkele radar, schrijven de twee journalisten in hun boek. Dat geldt niet voor een derde jonge jihadist uit Maastricht die in het boek wordt geportretteerd: de bekeerlinge Aïcha. De AIVD weet dat ze van plan is naar Syrië te vertrekken, maar het lukt de dienst niet haar te verhinderen om Nederland te verlaten. Zoals IS er later evenmin in slaagt Aïcha tegen te houden als ze vanuit Syrië weer wil terugkeren naar Nederland.
Van de Beek en Van Dyck reconstrueerden de radicalisering van de jongeren op basis van Facebookberichten en gesprekken met familie en vrienden. Knap werk, omdat praten over radicalisering zeker binnen de moslimgemeenschap gevoelig blijkt te liggen. Het leverde bovendien een prachtig boek op, waarin ze laten zien hoe Sultan en Rezan afdrijven van de Nederlandse maatschappij en hoe de strikte regels van het salafisme een enorme aantrekkingskracht uitoefenen op Aïcha die een even ongelukkige als wilde jeugd heeft gehad.
—
Eerder verschenen in Wordt Vervolgd
