Groeiproces met een lach en een traan
[Recensie] Waarom we huizen bouwen van Renée Kapitein gaat over Anna die voor een uitdaging staat: ze moet het bouwproces van een huis afronden. Anna, die altijd van huis naar kamer en naar huis verhuisde. Ze maakt een groeiproces door die niet zonder lach en traan gemaakt wordt.
Anna is op weg naar een housewarming, raakt ook ook nog eens de weg kwijt en de batterij van haar telefoon is leeg. Ze besluit een biertje te drinken bij een afgelegen bar en te kijken of er iemand is die een oplader voor haar heeft. Naast het restaurant staan een paar caravans, daar ontmoet ze Bor. Ze drinken wat, praten en eigenlijk gaat Anna niet meer weg. Bor staat daar met zijn caravan in de rij te wachten om aanspraak te maken op een stukje bouwgrond. Zonder dat het de bedoeling is, springt Anna bij Bor in het achtbaankarretje en rijdt zo het avontuur tegemoet.
Hoe avontuurlijk is Anna?
Tijdens het avontuur beseft Anna dat ze eigenlijk nooit iets zelf heeft gedaan. Ze is vaak verhuisd naar plekken die niet van haar zijn, ze heeft haar spullen voornamelijk in dozen opgeslagen. Naarmate de jaren zijn verstreken, is ook de hoeveelheid dozen aanzienlijk geslonken. Het zet haar aan het denken.
“Een huis dat niet je thuis is, is een blok, een vijandige hoop stenen die je altijd voortsleept. Er is a zo weinig overzichtelijk in het leven. De jaren zijn te lang, mensen te onvoorspelbaar en de wereld te groot. Er is zoveel wat je niet weet en dat alles reserveert ruimte in je hoofd. Ruimte gevuld met onzekerheden. Terwijl je eigen huis zekerheid geeft in je hoofd, een ingekleurd hoekje, waar je elke vierkante meter blind van kent.”
Het vooruitzicht om met Bor in een huis te wonen, het huis wat ze zelf hebben laten bouwen, is een immense stap voor Anna. Al haar vrienden zijn gesetteld, krijgen kinderen en zijn al een eind op weg in het volwassen leven. Anna is meer het type dat de weg nog niet gevonden heeft, of heeft willen vinden. Het verhaal begint ook met een enorme opsomming van herkenbare dingen die voor de huidige maatschappij kenmerkend zijn. We moeten dit, we moeten dat, zus en zo. We mogen geen verjaardag vergeten, een kaartje moet verstuurd worden. We moeten vooral sociaal blijven en zakelijk succesvol. Het moment dat Anna bij Bor in de caravan terechtkomt, komt ze tot rust. Het is voor even de plek waar ze zich kan afsluiten voor de wereld, waar ze zich kan onttrekken aan de verplichtingen die ze heeft. Het is een vlucht voor de werkelijkheid.
Die werkelijkheid komt snoeihard weer terug in de bouwfase. De aannemer Pavel verwacht antwoorden en op een bepaald moment is het Anna die de knopen moet doorhakken.
Luchtig en herkenbaar
Na het lezen van de proloog werd ik nieuwsgierig: het was zó herkenbaar wat we allemaal moeten doen tegenwoordig. Zeker voor hoofdpersoon Anna werkte het verstikkend. Iedereen ontwikkelt zich, heeft nieuws, groeit en vormt zich in de rol die bij hen past. Deze rol past niet bij de Anna, de lezer kan zien hoe ze groeit in een rol die wel bij haar past. Het is de groei die zij tegelijk met de bouw van het huis doormaakt, mooi om die parallel te zien die als basis in het verhaal is gebruikt. Wel had Kapitein bepaalde aspecten van Anna nog verder uit mogen diepen, zoals haar relatie met haar ouders. Wellicht had dit het verhaal minder luchtig gemaakt. Zelf was ik er wel nieuwsgierig naar, had er graag meer over willen lezen.Het einde is verrassend, niet het einde dat ik zelf had verwacht.
Waarom we huizen bouwen is een luchtig verhaal over verantwoordelijkheid, volwassen worden in een snelle maatschappij. Leuk om te lezen, een fijn verhaal voor tijdens een dagje strand of in een zonnige tuin.
—
Eerder verschenen op Boekenz
